.

gurduafrf suDfr lihr?

ieh qF sB jfxdy hI hn ik sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI ivc sB awCf nhIN ho irhf. AuQy supro suprIm isrP bfdl sfihb hI hn. aqy Kud bfdl sfihb jI df sLbd gurU igafn, gurU gRMQ sfihb jI qy koeI Brosf nhIN qd hI qF Auh mukt pihn ky pMzqF qoN tyvy aqy hvn krvfAuNdy hn. AunFH dI supqnI afsLUqosL df shfrf qwkdI hY. qKLqf dy syvfdfr (pujfrI) ienHF dohF dy gulfm hn aqy Auh bfkI sB isWKF nUM akfl qKLq df nfm vrq ky afpxy gulfm bxfAuxF cfhuMdy hn.

AuNj qF dunIaF Br dy qkrIbn sfry gurduafiraF ivc hI isafsq BfrU hY pr sLRomxI kmytI qy qF pUrf kMtrol hI isafsqdfnf df hY. Drm df nfm qF isrP lokfeI nUM buwDU bxfAux leI hI vriqaf jf irhf hY. hux svfl ieh pYdf huMdf hY ik ienHF isafsI lokF qoN pRbMD Koh ky DrmI lokF dy hwQ ivc ikvyN afvy? kI iek isafsI pfrtI df kbjLf Cuzf ky dUjI isafsI pfrtI df kbjLf suDfr lihr aKvfeygf? Auh ikhVf DrmI pursL hY jo ies dI agvfeI krygf? kI styjLF qy Dwky nfl kbjLy kIqy jfxgy? kI hux iPr AuhI hulVbfjLI sLurU ho jfvygI ijvyN ik 1984 qoN bfad sLurU hoeI sI? ieh aqy ies qrHF dy hor keI svfl afm isWKF dy mnF ivc afAuNdy hoxgy aqy ieh sfzy mn ivc vI afey hn jo ik asIN ‘isWK mfrg’ dy pfTkF nfl sFJy kr rhy hF. clo koeI gwl nhIN ies bfry bhuqf AuzIk krn dI loV nhIN 4 agsq nUM pqf lwg jfvygf ik kI pRogrfm AulIikaf jf irhf hY.

sfnUM qF ieh vI KdsLf hY ik iqMn cfr bMdy ijhVy muhrI hn AunHF duafrf qF isWKI df byVf hor vI grk hox dI sMBfvnf hY. afE jLrf sMKyp ijhI vIcfr ienHF bfry kr hI leIey. sB qoN pihly hn srdfr ismrnjIq isMG jI mfn. ijnHF df ik ibdysLI isWKF ivc kfPI pRBfv hY. ienHF nUM qkrIbn bhuqy isWK bfdl nflo ijLafdf iemfndfr aqy pMQ drdI smJdy hn. kuwJ hwd qwk qF asIN vI ies gwl nfl sihmq hF pr kI ieh isWKI dI koeI soJI vI rwKdy hn ik nhI? ies bfry sfzy iKafl bfkIaF nfloN vwKry hn. mfn sfihb bfry sfzy iKafl jo 20 ku sfl pihlF sn hux vI EhI hn. jy kr bfdl sfihb Dfrimk syD pMzqF qoN lYNdy hn qF mfn sfihb vI pMzqF koloN hI lYNdy hn Prk isrP ieh hY ik ienHF dy pMzqF ny dfVI kys rwKy hoey hn. ieh sfry pMzq iek zyry nfl sMbMDq hn. ieh pMzqF vfly hor sfry krmkFzF dy nfl nfl hvn vI krdy hn aqy hor KUbI ieh vI hY ik ieh lONzy vI hn. muafP krnf ieh lPLj mYN afpxy koloN koeI vfDU nhIN joV irhf. bfbf DuMmF jI bfry ieh KLbr keI vfrI mIzIey ivc Cp cuwkI hY ik Auh iek smilMgI hn. ies qrHF dy ieljLfm AunHF dy nfldy sfQIaF ny hI lfey hn, hor iksy ny nhIN. izksLnrI ivc smilMgI dy arQ lONzf vI hn. bfbf DuMmF jI hux BfvyN bfdl dy crnF ivc jf ibrfjy hn pr jdoN Aus nUM zyry df muKI Qfipaf sI qF mfn sfihb df ibafn afieaf sI ik asIN Aus df hr hukm mMnfgy. ies qoN pihlF bfbf Tfkr isMG qoN Dfrimk syD lYx bfry kihMdy huMdy sn ijhnF ny ky 20-21 sfl jrnYl isMG dy jIvq hox bfry rwj ky JUT boilaf. igafnI pUrn isMG ny vI ies zyry qoN hI isWKI dy gux isWKy sn aqy Auh afm cYilMj krdy huMdy sn ik myry nfl koeI bihs kr ky dyK lvy, "isWK lv kusL" dI aOlfd hn. jdoN AnHF nUM syvf mukq kIqf igaf qF mfn sfihb df ibafn sI ik asIN iek ivdvfn qoN vFJy ho gey hF. ieh pUrn isMG jI afr[ aYWs[ aYWs[ dIaF mIitMgF sLryafm atYNz krdy huMdy sn. ienHF kiQq suDfrvfdI lihr dy muKIaF ivcoN dUjy hn srdfr mnjIq isMG jI klkwqf. ieh Auh ivafkqI hn ijnHF ny ik gurU inMdf BrpUr pusqk ‘gur iblfs pfqsLfhI CyvI’ sLRomxI kmytI dI skwqrI smyN pMQk srmfey nfl CpvfeI sI. afp jI ny afpxf kfPI smF sLRomxI kmytI ivc ibqfieaf hY aqy afp jI tOhVf sfihb jI df swjf hwQ smJy jFdy sn. pr afp jI pMQk mrXfdf dI ivroDqf krn df koeI mokf nhIN iKJfAuNdy. ieh mslf BfvyN hovy bIbIaF dI drbfr sfihb dI syvf df aqy jF iPr hovy bIbIaF dy aMimRq sMskfr (KMzy dI phul) iqafr krn ivc sLfml hox df. ieljLfm qF ienHF qy hor vI bhuq lgdy hn aqy keI qF kfPI gMBIr vI hn. awj kwl jI afp idWlI gurduafrf kmytI dI Cqr Cfieaf hyT ‘ieMtrnYsLnl isWK imsLn’ dy krqf Drqf hn. zf: cOhfn bfry qF bhuqf kuwJ ilKx dI loV nhIN sB isWK jfxdy hI hn. ienHF suDfrvfdIaF ivc bhuqy zyrfvfdI hn aqy ienHF zyrfvfdIaF dI soc afr[ aYWs[ aYWs[ qoN koeI bhuqI vwKrI nhIN. dohF df muwK insLfnF dsm gRMQ dI afV hyT isWKF nUM ihMdUvfd dy Kfry smuMdr ivc zobxf hY. ieh zyrfvdI ibpvfdI soc dy DfrnI qF hn hI pr nfl hI aOrMgjLybI soc dy DfrnI vI hn. ieh dlIl nfloN zMzy nUM pihl idMdy hn. ies dI qfjf imsfl ipCly hPqy julfeI 16, 2006 nUM ieMglYNz ivc hoeI Gtnf qoN leI jf skdI hY jdoN 25-30 psLU ibrqI vfly zyrfvfdI, isWK ivdvfn ‘ieMdr isMG Gwgf’ nUM kuwtxf cfhuMdy sn pr kuwt Diraf ivcfrf pMjfb ryzIE vflf jsvIr isMG. srdfr ieMdr isMG Gwgf jI ryzIE qy aYlfn kr cuwky hn ik ijs iksy nUM vI myrIaF ilKqF qy ieqrfjL hY Auh jdoN mrjIL ryzIE qy KuwlI vIcfr crcf kr skdf hY. pr ijnHF dy isrF ivc akl dI ibjfey qUVI BrI hoeI hovy AunHF qoN akl nfl slIky vflI gwl krn dI afs hI kdoN kIqI jf skdI hY.

aKIr qy asIN ieh hI kihxF cfhuMdy hF ik sfzf iksy vI rfjnIqk jF hor iksy DVy nfl koeI sMbMD nhIN aqy nf hI asIN iksy dy hwk ivc jF ivroD ivc hF. asIN isWKI dI cVHdI klf locdy hF. ijWQoN qwk ho sky gurmiq smJx aqy smJfAux dI koisLsL kr rhy hF. asIN ijWQoN qwk ho sky glq nUM glq kihx dI koisLsL krdy hF. asIN isrP gurU gRMQ sfihb nUM hI afpxf iesLt mMndy hF iksy zyrfvfdI sfD sMq nUM AuWkf hI koeI mhfnqf nhIN idMdy. asIN cfhuMdy hF ik gurduafiraF df suDfr hovy pr ieh ibwlkuwl nhIN cfhuMdy ik KUh ivcoN inkl ky Kwz ivc izgx vflI gwl hovy.

mwKx isMG puryvfl,

julfeI 23, 2006[




.