.

muTf afip muhfey sfQY
srvjIq isMG

muwK qOr qy dunIaF ivwc do qrFH dy lIzr hn. iek isafsI lIzr qy dUsry Dfrimk aKvfAux vfly. ijQy isafsI lIzr afpxI kursI hFsl krn Kfqr jMnqf nfl koeI vI DoKf jF JUTI ibafn bfËI kr skdy hn AuQy Dfrimk ivakqI isrP qy isrP swc boldy qy ilKdy hn. jdoN koeI Dfrimk aKvfAux vflf ivakqI vI isafsI lIzrF vfly krm krdf hY qF Auh ByKI jF bihrUpIaf aKvfAuNdf hY. " ByK idKfvY scu n kmfvY" ](pMnf ÷óø) kuJ idn hoey BfeI iekbfl isMG jI (bfbf) dI ikqfb ‘iswK isDFq’ ieh soc ky KrIdI ik sLfied koeI nvI Koj bfry jfxkfrI hI iml jfvygI. ienFH bfibaF bfry suixaf sI ik ieh hornF aKOqI sMqF sfDF vFg nhIN hn qy pVHy ilKy hn pr ikqfb pVHky duwK hoieaf ik ieh vI gurmiq dy isDFq ƒ afpxI mwq anusfr iswD krn leI ikvyN gurbfxI qy iswK ieiqhfs ƒ qoV-mroV ky pysL krdy hn. pyÈ hn ies ikqfb ivwcoN kuJ aMÈ .

ies ikqfb ivwc BfeI iekbfl isMG jI ilKdy hn, ‘ies qrHF iswK rihq mrXfdf aqy rihqnfimaF ivc mfs pRqI afey hukm ik kuwTf nhI Kfxf qoN Bfv hY mfs nhI Kfxf BfvNy Auh mfs muslmfnI qrIky nfl bixaf hovy jF ihMdU qrIky nfl’(291). nfl hI ieh ilK idwqf ik rihq mrXfdf nMU 1945 ivc soDx vyly Dfrimk slfhkfr kmytI ny kuwTf sLbd leI Putnot dy idwqf, ijs ivc kuwTf df arQ hlfl aQvf muslmfnI qrIky nfl iqafr psLU pMCI dy mfry mfs nMU ikhf igaf hY.

BfeI ielbfl isMG jI, kI kuwTf,hlfl aqy mfs dy arQF vfry 1936 qo 1945 dy smy dorfn iksy vI ivdvfn (smyq pRo qyjf isMG jI) nMU nhI sI pqF ik iehnf dy arQ vwK-vwK hn ?

1936 ivc Auh isrP KrVf sI ijs ivc kuJ vfDy-Gfty krn AupRwq 7 -1- 1945 nMU pfs kIqf igaf sI ies qo pihlf BfeI rxDIr isMG bfry mqf vI pfs kIqf igaf sI. "srdfr hirnfm isMG jI ny mqf pysL kIqf ik BfeI rxDIr isMG jI Jtkf Kfx vfly aMimRqDfrI isMGF nMU piqq krfr dy ky AunHF nMU nvy isry aMimRq Ckx leI pRyrdy hn. ieh gwl gurmiq dy Ault hY. ies leI AunHF ivrwuD munfisb kfrvfeI hoxI cfhIdI hY. ies bfry igafnI sLyr isMG jI dy kihx qy ik pihlF AunHF pfsoN puiCaf jfvy ik kI Auh ies qrHF krdy hn, Pyr Xog PLYslf kIqf jfvy. ies kfrx ieh mqf aMiqMRg kmytI dy spurd kIqf igaf." (sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI df jnrl iekwqRqf mfrc 5 1944 idn aYqvfr. aYs jI pI sI df 50 sflf ieiqhfs,pMnf 212)

sMq smfj ny jo mrXfdf 1994 ivc bxfeI sI Aus ivc drj hY, (3) hlfl:-kuwTf (mfs) Kfxf. (pMnf 23) kI Auh isrP ‘mfs’ hI nhI ilK skdy sn ?

rhI rihqnfimaf dI gwl Aus bfry vI afp df dfavf shI nhI hY, kro drsLn:

bkrf Jtkf Cky qF CkY. aOr mfs vl kbI n qkY. BfeI dysf isMG (rihqnfmy pMnf 130)

kTorq, jVq, kuicl asAucM, klmf mFs, suaBgiqmfnM

ds gRfhXf sd qXfgI aYsy, qFih Kflsf kibq sujfnM

asu Kflsd Kfls pd pRfpq, inrMkfr suvrUp mhfnM..515.. srb loh ivco (rihqnfmy pMnf148)

"iesy pRkfr sLbd Jtkf iswK sfihq df sLbd nhI …ies dI mUl vrqoN df pwkf pqf nhI ik pMQ ivc kdoN qoN pRcwlq hoieaf afp jI dI KojL muqfbk ieh sLbd BfeI kfnH isMG nfBf ny hI vriqaf hY"(292) gurmq mfrqMz pMnf 305 qy ‘kuwTF aqy Jtkf’ drj hY pr agly pMny Aupr Bfv 306 Aupr hI BfeI kfnH isMG jI ny 2 hvfly vI drj kIqy hn ijnHF ivc Jtkf sLbd vriqaf igaf hY.

‘ar jo isLkfr kr n skY qF Jtky kf Kfey’ (pRym sumfrg)

afimK afnhuN CFg iek, KrkYN inj pfnf. qbih gulfby Koij kY, dy mol su lfXo.

sLIR pRBU ky iZg ly gXo, qihN Kry itkfXo. qupk mfir Jtkf kro, Bf sLbd Aucyry. 18. (gur pRqfp sUrj, ruq 6,aMsU 45) ‘mhfn kosL’ ivc vI ieh hvflf drj hY . ieh ikvy mMn ilaf jfvy ik afp ny ies nMU nhI piVHaf hovYgf ?

kr Jtky bwkrn ko KYXo. murdY kuwTY inkt n jYXo.

kysLn kI kIjhu ipRqpfl. n Ausqrn sy ktXo bfl.18. (rqn isMG BMgU) –

bkrf Jtkf bIc n kry avr mfs nih lMgr Dry. BfeI dysf isMG (rihqnfmy pMnf134)

iswK jgq ivwc mfs dI ÈLurUafq isrlyK hyT afp jI ilKdy ho, ‘jy ipCokV ivc jfeIey qF pqf cldf hY ik purfxy vkqF ivc ijMny vI irsLI-munI, mhFpursL aqy aiDafqimk mfrg dy pFDI hoey hn, Auh mfs df syvn nhI sn krdy.’ (pMnf 297)

purfxy smy qo afp df kI Bfv hY ? afp jI ikMny ku purfxy smy dI gwl krdy ho ?

ibRKf kpfeI ny ikhf, " hy Dnvfn ,suMdr puwqF qy nMUhF vflI ieMdrfxI! qyrf pqI dyv ieMdr sFZF df mfs CyqI Kfvy ijhVf suKdfiek hY qy Aus nMU buhq psMd hY qy qusIN Aus mfs nMU irMnoH."

ieMdrfxI df AuWqr :iesy krky myrf pqI dyv-rfj ieMdr sfry pursLF qoN bl, rUp qy buwDI ivc AuWcf hY. (13)

ieMdr ny ikhf: myrI pqnI myry leI pMdrF-vIh sFZF df mfs irMnHdI hY, mY Auh mfs KFdf hF, qFhIE mY sFZ ijhf inwgr, nroaf qy drsLnI ho igaf hF. myrIaF dovy kuwKF mfs qy sLrfb nfl zwkIaf rihMdIaF hn.

ieMdrfxI df AuWqr :iesy krky myrf pqI dyv-rfj ieMdr sfry pursLF qoN bl, rUp qy buwDI ivc AuWcf hY. (14) (irgvyd, mMzl 10,sUkq 86,mMqr 13 aqy 14 df anuvfd)

(srvoqm Drm gRMQ afid sRI guru gRMQ sfihb ,ikRq svfmI rfm qIrQ dMzI sMinafsI, pMnf 19)

awgy afp jI ilKdy ho, bfrF imslF bxIaF aqy iPr mhfrfjf rxjIq isMG df vI rfj afieaf . rfj dy nsLy ivc kwcy-ipwly iswKF dI ibrqI aMqrmuKI gurU vwlo tuwt ky bfhrmuKI idRsLtmfn dy suWKF aqy aYsLo iesLrq dy ivsLy-ivkfrF vwl clI geI. AuhnF ny ihMdU rfjy-mhfrfijaF, muslmfn nvfbF aqy DnfZF nMU dyKf-dyKI mfs df syvn sLurU kr idwqf. (298)

BfeI iekbfl isMG jI, jwsf isMG afhlUvflIaf (1718-1783) Cfh vyly iek syr mwKx buhq sfrI swkr nfl Ckdf sI aqy rotI vyly awDf bkrf Kf jFdf sI . (iswK ieiqhfs 1736-1799, pMnf 42) gAU mfs qo ibnF iswKF nMU jfnvr, pMCI jf mwCI-iksy iksm dy mfs qoN prhyj nhI sI. ieh jrUrI sI ik jfnvr nMU Jtky dy qrIky nfl mfiraf jfvy. jd isLkfr ivc jfnvr mfiraf jfvy qF Jtkf jrUrI nhI sI. pMCIaF dI grdx mroV idwqI jFdI sI pr isLkfr ivc mry pMCIaF leI ieh vI jrUrI nhI sI. (pMnf 250, iswK ieiqhfs 1736-1799 ,pRo: hrI rfm gupqf)

jdo ik rxjIq isMG df smf1780 qo 1839 qwk df sI.
gXo sfD ikq apr sQfnf. hyir CFg iqs pusLt mhfnf.
kir Jtkf irMDvfie su KfXf. bYT rhy sGn qur CfXf..9..
(gur pRqfp sUrj aYn dUjf ,aMsU 5 ‘bMdf imlfp’)

pRBU jI ! iswD ahfr hir suin AuTy ikRpflf. buwZy afidk iswK siB afey iqs kflf.

pMigq bYTI imil qbih, hur bIc suhfey. imil sMigq mihN amr jI, bYTy iqs QfeyN..27..

pihr Bfq brqXo pRQm, pun afimK afvf. iek idsL pMikq mihN dXo qb ien drsfvf.

Buh iglfn TfeI irdY, ieim kriq ibcfrf. mYN afimK KfXo n kib, kir aMn ahfrf.. 28..

ieim kIno sMklp ko, sLRI guru nY jfnf. sUpkfr ko brijE, muK bfk bKfnf.

pMgq mih jo nvo nr, iqs dy ahfrf. afimK nFih prosIey, iqn Drm ibcfrf..31..

nhI dXo qib mfs ko, siB smgq KfXo. iqRpq Bey pMkiq AuTI, jl pfn krfXo.

mm mn kI giq gur lKI, hrKXo Aur BfrI, Bey puMn myry Audy, buh krq ibcfrI..32.. (gur prqfp sUrj rfis pihlI aMsU 15)

bfbf jI, afp vlo drj kIqIaF qrIkf dy ihsfb nfl (gurU) amr dfs jI guru aMgd dyv jI nMU 1540 ivc imly sn pr afp jI ny guru amr dfs jI dy jIvn vyrvf ilKx vyly (pMnf 171) ies lMgr vflI sfKI df ijkr nhI kIqf. kI BfeI sqoK isMG ny JUT iliKaf hY jf afp ny jfx buJ ky ajyhf kIqf hY ? kI ies qrF aDUrI jfxkfrI dyxf afp jI vrgy ivdvfnf nMU sLoBf idMdf hY ? afp jI ilKdy ho, "gurU sfihb ny sfry rsF-ksF ivcoN mfs Kfx nMU iewk iBafnk aqy vwzf rs dwisaf hY"(pMnf 300) bfibE, ieh jfxkfrI idAu ik mfs dy rsu nUM ‘iBafnk aqy vwzf’ iks aDfr qy ilK rhy ho ? rsu suienf, rsu rupf kfmix, rsu prml kI vfsu ] rsu GoVy, rsu syjf mMdr, rsu mITf, rsu mfsu ] eyqy rs srIr ky, kY Git nfm invfsu ]ò] (15)

sonf cFdI (iekwTf krn) df cskf, iesqRI (Bfv, kfm) df cskf, sugMDIaF dI lgn, GoiVaF (dI svfrI) df ÈONk, (nrm nrm) syjF qy (sohxy) mhl-mfVIaF dI lflsf, (suafdly) imwTy pdfrQ, qy mfs (Kfx) df cskf—jy mnuwKf srIr ƒ ieqny csky lwgy hoey hox, qF prmfqmf dy nfm df itkfxf iks ihrdy ivc ho skdf hY ?ò.

not :—Èbd dy aMk nµ: ò ƒ iDafn nfl vyKxf . cskf koeI BI hovy, mfVf hY . mnuwK qdoN hI kurfhy pYNdf hY jdoN srIrk loVF qoN lMG ky csky ivc Ps jFdf hY . ieh cskf cfhy Dn joVn df hY, cfhy kfm-vfÈnf df hY, cfhy sohxy Gr bnfx df hY, cfhy imiTafeIaF Kfx df hY qy cfhy mfs Kfx df hY . so, bfkI csikaF vFg mfs Kfxf BI qdoN hI kucwjI krqUq hY jdoN ieh cskf bx jFdf hY .(tIkfkfr: poR sfihb isMMG) sony rup ky pihrx kf jo rsu hY pun: (kfmix) iesqRI ky Bogxy kf jo rsu hY aOru (prml) cMdn kI sugMDI ky lgfAuxy kf jo rsu hY. aOru GoVy pr cVny kf jo rsu hY pun: syjf pr sony aOru mMdroN mY rihny kf jo rsu hY aOr mITy Kfxy kf jo rsu hY pun: mfsky Bojn krny kf jo rsu hY] (eyqy) ieh ijqny ipRQm kQn kIey hYN sMpUrn (rs) anMd srIr ky ivKy Ds rhy hYN prmysÍr kf nfm aMqskrn mY iks sQfn mYN invfsu kry]ò]( PrId kotI tIkf)

iks idl ivwc nfm vfsf kry (jd ieMny rsF ny QF mwilaf hoieaf hY)? (sLbdfrQ) hor qF iksy ivdvfn ny ajyhy arQ nhI kIqy. ieh qF rsF dI gwl ho rhI hY sfry hI rsu brfbr hn. pr afp jI iek hI rsu nUM ‘iBafnk aqy vwzf’ dws rhy ho . bfkI rsF vfry afp jI dy kI ivcfr hY? afp jI ny AupRokq rsF ivco hor iks-iks rsu df iqafg kIqf hY ? iswK rihq mrXfdf ivc kVfh pRsLfid dy isrlyK hyT drj hY . (a) kVfh pRsLfid iqafr krn dI ivDI ieh hY- suawC BFzy `c iqRBfvlI ( aftf, Auqm imwTf qy GI ieko ijhy pf ky ) gurbfxI df pfT krdy hoey iqafr kIqf jfvy (pMnf 15) (a) kVfh pRsLfid iqafr krn dI ivDI ieh hY- suawC BFzy `c iqRBfvlI ( aftf, Auqm imwTf qy dysI iGAu) brfbr qol df lvy. jl Aubfl ky cfs bxf ky pux ky rwKy aqy sRI jpujI sfihb jI df pfT krdy hoey iqafr kIqf jfvy.( sMq smfj dI mrXfdf pMnf 14) pfvn qn pfvn kir Qfn . iGRq mYdf kY KMz smfn.. kir kVfh jpu pfT su Tfny. gur pRsfid ardfs bKfny.. ( gurpRqfp sUrj) ijvy ik asIN sfry jfxdy hI hF aqy AupRokq hvfilaF qo vI swpsLt hY ik kVfh pRsLfd nMU iqafr krn leI iGAu, aftf aqy imwTf brfbr vjLn dy huMdy hn aqy jl, jo cfr guxF hMudf hY . ienHF vsqUaF bfry afp jI dy kI ivcfr hn ? ikaf myvf, ikaf iGAu guVu imTf, ikaf mYdf, ikaf mfsu ] ( m:1,pMnf ñôò) hux afp jI AupRokq pMgqI dI ivafiKaf kro ieh jfxkfrI idAu ik kyhVI vsqU Auqm hY aqy ikvy ? anpHV bfibaf dI qF mjbUrI smJ afAuNdI hY ik Auh bfxI dI shI ivafiKaf nhI kr skdy. afp jI dI kI mjbUurI hY ik afp jI vI Auho jyhIaF QoQIaF dlIlF hI dy rhy ho. kI pflk dy pkoVy Kfx Xog hn ? kI sro df sfg Kfxf cfhIdf hY ? slfd bfry afp jI dy kI ivcfr hn ? pfqI qorY mfilnI, pfqI pfqI jIAu ](pMnf 479); kI duwD aqy dhIN dI vrqo krnI shI hY ? kI Streptococcus salivarius ssp thermophilus and Lactobacillus bulgaricus bacteria aKOqI 84 lwK dI igxqI ivc sLfml nhI hY ? afp jI ieh jfxkfrI idAu ik ikhVf-ikhVf anfj aqy dflF KfxIaF cfhIdIaf hn qF jo jIv hwiqaf dy dosL qo bicaf jf sky ? jyqy dfxy aMn ky jIaf bfJu n koie ] pihlf pfxI jIAu hY ijqu hiraf sBu koie ] ( m:1, pMnf 472) agy afp jI ilKdy ho, guru goibMd isMG jI mhfrfj ny BfeI dieaf isMG jI nMU jo AupdysL idwqf Auh ‘suDrd mfrg gRMQ’ aqy kuJ purfqn hsq ilKq gRMQF ivc ies pRkfr imldf hY …mD mfs KfX nfhI .( pMnf 316) bfibE ! mMn gey quhfzI skIm nMU, iewk qo vwD gRMQF df hvflf dy ky ilKI awDI pMgqI ‘mD mfs KfX nfhI’ . hux ies awDI pMgqI dI pYV ikvy nwpIey? afE quhfzI aglI pMgqI qy ivcfr krIey. (4) rihq nfmf BfeI dieaf isMG

jUaf KylY ,md pIaY so nrk mih jfvY…mdrf, mfs kAu CuhY nfhI.. (316)

BfeI dieaf isMG jI dy rihq nfmy ivc ‘jUaf KylY, md pIaY so nrk mih jfvY’ qF hY (rihqnfmy pMnf 70) pr dUjI pMgqI ‘mdrf, mfs kAu CuhY nfhI’ nhI lwB sikaF pr ies pMgqI nMU lwBdy- lwBdy hor pMgqIaF jrUr lwB geIaF kro drsLn.

qurk kf mfs Kfie aO bysXf Bogy, so donoN nrk ko jfie. (pMnf 71)

jo qurk sy mfs lYieky Kfvy so bVf qnKfhIaf. aqy ijnHo apkrm-bysvf, mdrf, qurk kf mfs, jUaf kIaf hY so qoN aMq kfl mYN aiq duK pfvqy hY. (pMnf 72)

KMzy pfhulIaf, crn pfhulIaf, kuwTf aOr sUr pfilaf n Kfie. (pMnf 73)

afp jI ilKdy ho ,bfl avsQf smyN gurU sfihb ny jnyAU pihnx qoN sfPL ienkfr krky, jnyAU bfry kpfh dy Dfgy dI mhwqqf aqy Aus azMbr smyN pkfey mfs nMU iswDI cunOqI idwqI. (pMnf 319) qgu kpfhhu kqIaY bfmÙxu vty afie ] kuih bkrf irMinÙ Kfieaf sBu ko afKY pfie ]( m:1,pMnf 471) afE ies pMgqI dy arQ dyKIey:

kpfh qoN (Bfv, kpfh ilaf ky) Dfgf kwiqaf jFdf hY aqy bRfhmx (jjmfn dy Gr) af ky (Aus Dfgy ƒ) vwt dyNdf hY . (Gr afey hoey sfry aMg-sfkF ƒ) bwkrf mfr ky qy irMnH ky Kuafieaf jFdf hY; (Gr df) hryk pRfxI afKdf hY ‘jnyAU pfieaf igaf hY; jnyAU pfieaf igaf hY’. (tIkfkfr: poR sfihb isMMG) ieh qF Aus vyly dy hlfq df vrnx hY . ijs qo sfP jfhr hY ik Aus smy mihqf kflU jI dy Gr kfPI rOxk sI aqy hor pdfrQF dy nfl-nfl mfs vI irMinaf hoieaf sI.

Bojn hyq aMn iekTfeI. afimK kfrn CFg mMgfeI.

jo CwqRI kflU ky gfqI. siBin amMqU dIno KfqI..5..(sRI nfnk pRkfsL ‘swcf jMvU’)

jnyAU df KMzn qF aglI pMgqI ivc kIqf igaf hY.

hoie purfxf sutIaY BI iPir pfeIaY horu ] nfnk qgu n quteI jy qig hovY joru ]ò]

pMnf 322dy arMB ivc qF afp jI afpxy pihly ivcfr df hI duhrfAu krdy ho, ‘ik isrIrfgu mhlf 1 rfhI sRI gurU gRMQ sfihb jI dy aMg nMbr 15 ivKy spwsLt krdy hn ik mfs iewk sB qoN vwzf rs hY. ies sLbd ivc sfry srIrk rs ibafn krn AuprMq gurU nfnk dyv jI ny Kfx vfly pdfrQ mfs nMU iewk vwzf rs mMinaf hY jo aiDafqimk mfrg dy pFDI leI nfm ismrn krn ivc iewk buhq vwzf ivGn hY’.

rsu suienf, rsu rupf kfmix, rsu prml kI vfsu ] rsu GoVy, rsu syjf mMdr, rsu mITf, rsu mfsu ] eyqy rs srIr ky, kY Git nfm invfsu ]ò] (m:1, pMnf 15)

pd arQ: rsu—cskf . rupf—cFdI . kfmix—iesqRI . prml—sugMDI . prml kI vfs—sugMDI suMGxI . mMdr—sohxy Gr . eyqy—ieqny, keI . kY Git—iks ihrdy ivc ?ò.

bfbf iekbfl isMMG jI ,ieh jfxkfrI idAu ik ‘mfs iewk iBafnk aqy sB qoN vwzf rs hY’ afp jI, ieh arQ iks pd df kr rhy ho ? iesy pMny dy aKIr ivc hyT ilKIaF pMgqIaF df hvflf dy ky, mfsu mfsu kir mUrKu JgVy igafnu iDafnu nhI jfxY ] kAuxu mfsu kAuxu sfgu khfvY iksu mih pfp smfxy ]( m: 1, pMnf 1228)

iPr qusIN pMnf 323 dy arMB ivc ilKdy ho, ‘gurU mhfrfj jI ny ies sLbd ivc dwisaf hY ik mfs df JgVf mUrK hI krdy hn . jo afqm-drsLI aqy bRhmigafnI huMdy hn, Auh aijhf nhIN krdy ikAuik Auh qF inrMkfr dy dys dy vfsI huMdy hn. AuhnF dI avsQf ivc mfs aqy sfg iewk smfn huMdy hn aqy AuhnF nMU koeI pfp nhI lwgdf.

jy afp jI ny vI ies hI iswty qy phuMcxf sI qF by-loVIaF aqy isafxp qo swKxIaF dlIlF nfl 90 sPy kflLy krn dI kI loV sI ?

kfly hoey sÌy hjLfr, pVHnXog nf imldy cfr

334 pMnf qy afp jI ilKdy ho, ‘iswK jgq ivc ijMny vI afqm-drsI mhFpursL ,gurmuK aqy guriswK hoey hn, AunHF ny afp mfs df syvn nhI kIqf aqy dUsiraF nMU vI ies dy syvn qoN vrijaf hY ienHF ivcoN kuJ ku Audfhrx ies pRkfr hY: afp ny 30 afqm drsLI mhFpurs aqy sMpRdfvF dI ilst idwqI hY. pMnf 323 qy afp ny iliKaF hY ik ‘mfs df JgVf mUrK hI krdy hn’ aqy hux ilKdy ho ik ieh afqm drsLI dUsiraF nMU vI ies dy syvn qoN vrjdy sn qF iPr ieh mUrK kox hoey ? afp ny jo ilst idwqI hY Aus ivc nM:1 BfeI nMd lfl jI, nM:2 pMj ipafry aqy nM: 26 qy ig: gurbcn isMG jI KLflsf iBMzrFvfly jI df nfm drj hY.

(1) lY qurkn qy mfs ju Kfvih. ibn gur sLbd bcn jo gfvih. qnKfhnfmf BfeI nMd lfl (rihqnfmy pMnf 58)

‘lY qurkn qy mfs ju Kfvih’ qo Bfv kwuTy qo hY nfik mfs Kfx dI mnfhI.

(2) qurk kf mfs Kfie aO bysXf Bogy, so donoN nrk ko jfie. , jo qurk sy mfs lYieky Kfvy so bVf qnKfhIaf. aqy KMzy pfhulIaf, crn pfhulIaf,kuwTf aOr sUr pfilaf n Kfie. rihq nfmf BfeI dXf isMG(rihqnfmy pMnf 72)

kuisaf mfs n KfeIaY , pfilaf Kfie n sUr. BfeI sfihb isMG (rihqnfmy pMnf 142)

(26) kuwTf-muslmfn dy klmy vflf ijbHf kIqf mfs nhI Kfxf cfhIdf…muslmfnF dI eynI poTohfr ivc sLrHf sI jy iksy kuwkVI mrvfAuxI hovy, bwkrf mrvfAuxf hovy muslmfn hlfl krdy sn klmF pVHky qy iPr AUh KFdy sI. siqgrU sfihb mhfrfj sfihb jI ny ies gwl qoN ibvriqj kIqf hY . iswKF ny Aus df Auqr dyx vfsqy Jtkf bxfieaf hY…rihqnfimaF dI rIqI anusfr ‘kuwTf’ muslmfnF dy klmy vflf qy iksy ihMdU df mfiraf hoieaf, jo iswK ny Jtkf nhI kIqf Bfv afpxy hwQI nhI mfiraf Aus mfs nMU Kfx vflf, cOQI bwjr kurihq vflf qnKLfhIaf hY…jy ikqy Drm dI riKaf krdy hoey jMg dy kfrn aMn afid nf imly qy pRfx rwiKaf vfsqy Kfxf pvy qF hwQI Jtkf kr ky pRfx bcfey. Auh BI jy krky icq cfhy qF jF ijs ny AuÖ vI Ckxf hovy qF vI hwQI Jtkf krky. (gurbfxI pfT drpx pMnf 66, krqf; sRI mfn pMQ rqn ig: gurbcn isMG jI KLflsf iBMzrFvfly)

JUTu n boil pfzy scu khIaY ](904)

muwK bMd ivc afp jI ny hornf qo ielfvf zf: gurbKsL isMG (sfbkf zIn pI ey XU) df DMnvfd vI kIqf hY. afE zf: gurbKsL isMG jI dy mIt bfry ivcfr vI jfx leIey.

Gurbani tells us that the claim of vegetarians to be superior or holier persons than nonvegetarians does nopt stand the test of logic. A vegetarian eats grains and all grains have life. The grains grow to multiply their species like other living beings. We drink water which is the cause of all life on this earth and contains many living organisms. Drinking of waterto be given up by those who claim that they are perfect vegetarians. People consume milk which is not a vegetarian product; it comes from animals therefore such persons cannot claim to be strictly vegetarian. The futility of arguing over this issue is mentioned in Gurbani in the following words:

mfsu mfsu kir mUrKu JgVy igafnu iDafnu nhI jfxY ]

kAuxu mfsu kAuxu sfgu khfvY iksu mih pfp smfxy ](1228)

The Sikh Faith Questions and Answers p. 139

afp jI ny BfeI vIr isMG df hvflf dy ky iliKaf hY ik bfbf PrId jI ny bfrF-bfrF sfl jMglF ivwc qp kIqy (pMnf 348) kro bfbf PrId jI dI bfxI dy drsLn :

PrIdf jMglu jMglu ikaf Bvih, vix kMzf moVyih ] vsI rbu ihaflIaY, jMglu ikaf ZUZyih ]ñù](pMnf ñó÷ø)

iswK ieiqhfs dy ipCly smyN vwl Jfq mrIey qF pqf lgwdf hY ik bhuq sfry mfs Kfx vfilaF qy nF Kfx vfilaF iswKF ny kOm vfsqy bhuq hI ÈlfGf Xog kMm kIqy hn . iswK Drm ivwc mfs Kfx jF nF Kfx df koeI mslf hI nhIN hY. ieh qF kuJ gurmiq isDFq qoN anjfx lokF ny byPËUl df vfd-ivvfd KVf kIqf hoieaf hY. aijhy PËUl dy iviÈaF ivwc iswKF ƒ AulJfa ky aijhy bfby afp iswKF dI kmfeI ‘qy zyiraF qy TfTF ivwc TfTF mfr rhy hn pr iswKF ƒ mfs Kfx jF nF Kfx dy cwkr ivwc pfieaf hoieaf hY. gurU nfnk pfqÈfh df Kfxf Kfx bfry bVf isDf sfDf isDFq hY:bfbf horu Kfxf KusI Kuafru ] ijqu KfDY qnu pIVIaY mn mih clih ivkfr ]ñ] rhfAu ](m:ñ,pMnf ñö) pr JUT bolx ƒ gurU sfihb jI ny hwzf-roVI ivwc mry hoey zMgr ƒ Kfx dy brfbr afiKaf hY. gurÈbd hY :

sloku ] kUVu boil murdfru Kfie ] avrI no smJfvix jfie ]
muTf afip muhfey sfQY ] nfnk aYsf afgU jfpY
]ñ] (m:ñ,pMnf ñôú) .

hYrfnI dI gwl hY ik sRI gurU gRMQ sfihb jI dI hjUrI ivwc bYT ky gurmiq isDFq df glq pRcfr krn aqy ihMdU imiQhfisk aKOqI krfmfqI sfKIaF suxfAux vfly aqy mfs Kfx jF nf Kfx dy ivvfd ivwc iswKF ƒ AulJfAux vfly bfby gurmiq dy nFa hyT ividak adfry vI clf rhy hn . svfl pYdf huMdf hY ik ienHF adfiraF ‘c isiKaf pRfpq krky afAux vfly ivdafrQI kI Auh iswK ivcfrDfrf dy hoxgy jF kFÈI, bnfrs dy kysfDfrI ihMdU ivcfrDfrf dy ? kfÈ ! iswKF ivwc ieh cyqnf CyqI afvy ik Auh Dfrimk pihrfvy hyT JUT bolx vfilaF bfibaF, asMqF dI pihcfx krn vwl iDafn dyx .




.