.

votF aqy notF df inrmfqf ‘bfbf ivsLvkrmf’

srvjIq isMG

20 kwqk, nfnksLfhI sMmq 537 idn vIrvfr dI iek rojfnf aKbfr ivc ijQy muK pMny Aupr luiDafxf ivKy ivsLvkrmf idvs dyy rfj pwDr qy mnfey jfx dI KLbr sI AuQy ipMzF, ksibaF aqy sLihrF ivc buhq hI srDf Bfvnf nfl mnfAux dIaF KLbrF CpIaF sn. pMjfb ivc hoey vwK-vwK smfgmF ivc ijQy kfgrs vlo kYptn amirMdr isMG, sLmsLyr isMG dUlo, sRImqI hrbMs kOr dUlo, s: mlkIq isMG bIrmI afid ivsLysL qor qy sLfml hoey AuQy akflI dl vlo suKdyv isMG ZINzsf, sRImqI hrjIq kOr ZINzsf, jQydfr ajIq isMG kohfV, gurdyv isMG bfdl aqy iswK stUzYNts PYzrysLn dy kOmI pRDfn gurcrn isMG gryvfl sLfiml hoey. sLomxI kmytI Blf ikvy ipwCy rih skdI sI ies dy mYbr s: gurmIq isMG dfdUvfl nkodr aqy sqpfl isMG qlvMzI BfeI ivKy sLfml hoey. Bfjpf vlo zf: bldyv pRkfsL cfvlf aqyN sRI aivnfsL rfey KMnf puwjy. hYrfnI dI gwl hY bfGf purfxf ivc kfmryz ibwkr isMG aqy sulqfnpur loDI ivKy mfstr ajIq isMG skwqr sI[ pI[ aYm[ vI ivsyLsL qOr qy sLfml hoey aqy iek hor QF sI[ pI[ aYm[ dy ijLlHf skwqr kfmryz suKivMdr isMG syKoN df ijkr vI hY.

luiDafxf ivKy mnfey gey rfj pwDrI smfgm ivc ijQy muK mMqrI jI ny ivsLvkrmf Bvn leI jldI hI jLmIn alft krn df Brosf idqf AuQy sRImqI hrbMs kOr dUlo vlo dorfhf ivKy 31000 dI gRft dyx df aYlfn vI kIqf igaf. akflIaF vlo vI gurdyv isMG bfdl ny 50000 smfD BfeI ivKy aqy suKdyv isMG ZIzsf vflo BvfnIgV ivKy 50000 aqy aihmdgV 1,00,000 dI gRft df aYlfn kIqf igaf.

nkodr ivKy ajIq isMG kohfV nMU jdo pMjfb dy sfbkf muwK mMqrI pRkfsL isMG bfdl vlo akflI-Bfjpf srkfr smyN nINh-pwQr rwKx vyly aYlfnI geI pMj lwK rupey dI grFt df cyqf krvfieaf igaF qF Aunf ny ikhf ik iPkr nf kro, hux jdoN sfzI srkfr bxygI qF ies asQfn leI 10 lwK rupey idwqy jfxgy. ies smfgm ivc sLoRmxI kmytI mYNbr s: gurmIq isMG dfdUvfl ny tYknIkl XUnIvristI df nFa ivsLvkrmf jI dy nFa `qy rwKx dI mMg vI kIqI.

ikqy-ikqy ivsLvkrmf dI mUrqI dy iesLnfn AuupRMq hvn Xwg krn aqy JMzf lihrfAux df vI ijkr hY, BfdsoN aqy bwsI pTfxf ivKy sLoBf Xfqrf df vI. pr muwK qONr qy suKmxI sfihb jI dy pfT, afsf jI dI vfr df kIrqn aqy aKMz pfT dy Bog AUpRMq gurbfxI dy mnohr kIrqn, ZfzI aqy kvIsLrI jiQaF df aqy gurU ky aquwt lMgr df hI ijkr hYY. ijQy jlMDr ivKy aKMz pfT dy Bog AupRMq ivsLvkrmf purfx dy pfT aqy hvn dI KLbr hY. AuQy amloh dy ivsLvkrmf mMdr ivc svyr smyN mUrqI pUjf aqy hvn qoN bfad sRI sihj pfT dy Bog dI vI. buZlfzf ivKy gurduafrf sfihb rfmgVHIaf isMG sBf vwloN hPLqf Br pRBfq PyrIaF dy nfl-nfl sRI gurU gRMQ sfihb jI dI Cqr-Cfieaf hyT ngr kIrqn dI vI KLbr hYy mfnsf ivKy drsLn isMG dlyr dy ZfzI jQy vwloN bfbf ivsLvkrmf jI dI jIvnI bfry cfnxf pfieaf, sulqfnpur loDI ivKy blbIr isMG mOjI dy jQy ny aqy nzflf ivKy BfeI blvMq isMG pRymI ‘nfBy vflIaF bIbIaF’ dy jQy ny sMgqF nMU inhfl kIqf. ikqy-ikqy suafmI , sLfsLqrI aqy aKoqI sMq bfibaF ny vI hfjLrI lvfeI hY.

ieh hY Auh azMbr; jo isafsI lIzrF votF KLfqr, gRMQIaF aqy rfgIaF-ZfzIaF notF KLfqr, pRbMDkF golk df iZwz Brn Kfqr aqy sMgq ny aMnI sLrDf vws kIqf hY.

lfK azMbr bhuqu ibsQfrf ] nfm ibnf JUTy pfsfrf ]÷](240)

afAu hux qsvIr dy dUjy pfsy dy vI drsLn krIey.

ivÈÍkrmf:- sMsfr rcx vflf krqfr. irgvyd dy do mMqRF ivwc ivÈÍvkrmf df vrxn hY ik ies dy hr pfsy mUMh bfhF aqy pYr hn. sMsfr rcx vyly ieh afpxiaF bfhF qoN kMm lYdf hY ar ies nMU sfry lokF df igafn hY. 2 bRhmf. 3 iewk dyvqf, ijs nMU mhfBfrq aqy purfxF ivc dyviqaF df cIP ieMjnIar dwisaf hY. ieh kyvl dyviqaF dy mkfn hI nhI rcdf ikMqu dyviqaF dy sLsqRF asqRF nMU BI iehI bxfAudf hY. sQfpqÎ Aupvyd, ijs ivwc dsœkfrI dy hunr dwsy hn, Auh iesy df ricaf hoieaf hY. mhfBfrq ivwc ies bfbq ieAuN iliKaf hY-"dyviqaF df piq, gihxy GVn vflf, vDIaf kfrIgr, ijs ny ik dyviqaF dy rQ bxfey hn, ijs dy hunr qy ipRiQvI KVI hY aqy ijs dI sdIvI pUjf kIqI jfdI hY"

rfmfXx ivwc iliKaf hY ik ivsLÍkrmf awTvyN vfsu pRBfs df puqR lfvnÎmqI ( Xog-iswDf) dy pytoN hoieaf. ies dI puqRI sMjnf df ivafh sUrX nfl hoieaf sI, pr jd sMjnf sUrX df qyj shfr n skI, qF ivsLÍkrmf ny sUrX nMU afpxy Krfd qy cfVH ky Aus df awTvF Bfg iCwl idwqf, ijs qoN sUrX dI qpq km ho geI. sUrX dy iCwlV qoN ivsLÍkrmf ny ivsLnU df ckR, isLv df iqRsLUl, kfriqkyX dI brCI aqy hor keI dyviqaF dy sLsqR bxfey. jgMnfQ df buq BI iesy kfrIgr dI dsœkfrI df kmfl hY. ivsLÍkrmf dI pUjf df idn ihMdUmq dy gRMQF anusfr BfdoN dI sMkFRiq hY. (mhfn kosL pMnf 1095)

AuqrI Bfrq ivc ivsLvkfrmf jYnqI dIvflI qoN agly idn mnfeI jFdI hY. Aus idn cMn vrHy dy cfnxy pK dI eyks huMdI hY. mhfrfsLtr dy kuJ ihisaF ivc ieh iqAuhfr BfdoN dI misaf nUM mnfieaf jFdf hY. Ausy idn afKrI sLrfD huMdf hY ijs nUM ihMdU Dfrimk sLbdfvlI ivc ipqr ivsrjx df idn vI afiKaf jFdf hY. dwKx Bfrq ivc ivsLvkfrmf jnYqI bhuqIaF QfvF qy mfG mhIny dy cfnxy pK dI qrodsLI nUM mnfeI jFdI hY.

‘ihMdU imiQhfs kosL’ ivc mhfn kosL vflI AupRokq vfrqf dy nfl ieh vI drj hY, ieh sfiraF df ipqf, jnm dyx vflf, nfsL krn vflf, dyviqaF nMU AunFH dy nF pRdfn krdf hY aqy mrnhfrF dI smj qo bfhr hY. irgvyd dI iek ircf anUsfr, "ivsLvkrmf ny, ijhVf Buvn df puwqr sI , srv myD (afm kurbfnI) nF dy Xwg ivc sB qoN pihlf sfry sMsfr nMU pysL kIqf aqy aKIr afpxI kurbfnI dyky afpxy afp nMU Kqm kr ilaf. ies ny hI dyviqaF dy akfsLI rwQ bxfey sn. rfmfiex ivc iliKaf hY ik ies ny hI rfksLF leI lMkf sLihr bxfieaf sI aqy nl bfnr dI ,ijs ny mhFdIp qoN lMkf qk rfm df pul bxfieaf sI, AuqpqI kIqI sI. ies dI isrjnf sLkqI nMU muK rKidaF hoieaF ies nMU keI vfrI pRjfpqI vI ikhf jfdf hY. ies nMU hor nfvF nfl vI swidaF jfdf hY, ikvy kfrU, ‘kfmf’; qkÙsLk, ‘qrKfx’: dyvvriDk, ‘dyviqaF nMU bxfAux vflf’; suDnÙvnÙ, ‘cMgf DDnusL rKx vflf’ vI ikhf jfdf hY. (pMnf 520)

Xmrfj aqy jmnf dovy sUrj dI aOlfd aQvf ivsLvkrmf dy dohqf aqy dohqI hn. ijhVf pRfxI jmnf ivc iesLnfn krdf hY Aus nMu jmF df koeI zr nhI rihMdf ikAuik jmnf Xmrfj dI BYx hY. Bfgvq purfx dI sfKI anusfr, arjn dI ivcolgI nfl jmnf ny ikRsLn nfl sLfdI kr leI sI aqy 10 kfky aqy iek kfkI nMu jnm idwqf sI.

iek pfsy qF sMsfr rcx vflf sfiraF df ipqf, jnm dyx vflf, nfsL krn vflF ivÈvkrmf hY ijs dy hr pfsy mUMh bfhF aqy pYr hn aqy dUjy pfsy sdIvI swc gurU gRMQ sfihb jI dI bfxI df Purmfn hY

rUpu n ryK n rMgu ikCu iqRhu gux qy pRBu iBMn] (283)

jdhu afpy Qftu kIaf bih krqY qdhu puiC n syvku bIaf ]

qdhu ikaf ko lyvY ikaf ko dyvY jF avru n dUjf kIaf ] (551)

ivÈvkrmf jI df jnm idn mnfAuxf AuhnHF nMU qF mubfrk hY jo ies dy isDFq nMU mMndy hn, pr guru gRMQ sfihb jI nMU afpxf gurU mMnx vfilaF vlo Aus dy jnm idn gurduafiraF ivc mnfAux df kI sMbD? kI asI swc dy drbfr ivc ajyhy mnoklpq dyvqy df purb mnf ky koeI Buwl qf nhI kr rhy? kI ieho ijhIaF BulF kfrn hI awj sfzy pwly inrfsLf qf nhI pY rhI ? kI asI ibwpR vlo PYlfey jfl ivc Pws qF nhI rhy? kI koeI ivÈÍvkrmf Bgq ieh jfxkfrI dyvygf ky ijs Krfd qy sUrj nMU Krfidaf igaf sI Aus nMU iks DrqI qy rwiKaf igaf sI ? sUrj dy awTvy ihwsy df bUrf ikNMnf hovygf?

aMq ivc, akfl purK awgy ardfs bynqI krdy hf ik gurU nfnk dy imsLn nMU puwTf gyVf dyx vfilaF nMU, aMnI sLrDf vws, gurU gRMQ sfihb jI awgy mfieaf qy duinafvI vsqF Byt krky isrP rsmI qOr qy mwQf tykx dI bjfey ies ivc ilKy sdIvI swc nMU pVnH aqy smJx dI ibbyk buwDI dI bKLisLsL kro jI.

ipafry ien ibiD imlxu n jfeI mY kIey krm anykf ]

hfir pirE suafmI kY duafrY dIjY buiD ibbykf ] rhfAu ] (641)




.