.

mslf bIbIaF dy hirmMdr sfihb ivKy kIrqn krn qy syvf inBfAux df

mFhvfrI kfrn aOrq nUM apivwqR mMnxf iewk ibprvfdI qy qflbfnI soc

jgqfr isMG ‘jfck` sfbkf gRMQI ÈRI hirmMdr sfihb aqy afnryrI ieMtrnyÈnl iswK imÈnrI

sMsfr dy Dfrimk ieiqhfs ivwc mfnv-eykqf qy smfnqf dy hfmI ‘ÈRI gurU gRMQ sfihb jI` mhfrfj ivKy pRkfÈmfn gurmiq ivcfrDfrf aqy ‘iswK rihq mrXfdf` qoN Cuwt lgBg sfry hI kOmFqRI mwq-mwqFqrF dy Drm-gRMQF qy AunHF dI mËhbI mrXfdf aMdr iksy-n-iksy bhfny aOrq ƒ awpivqR qy purÈ nfloN nIvF drsfieaf igaf hY. ikAuNik, Auh sfry purÈ-pRDfn smfj dy isrjk qy hmfieqI hn.

hYrfnI dI gwl hY ik ienHF ny aOrq dI apivwqRqf df pihlf qy muK kfrn Aus aMdrlI nymbwD kudrqI pRikaf ‘mhFvfrI` aQvf ‘mfisk Drm-cwkr` (Monthlycourse, Menses) ƒ hI bxfieaf aqy iPr grB Dfrn AuprMq bwcy dI jnm-pRikRaf ƒ vI ies nfl sbMDq kr ilaf. jdoN ik BfrqI siBaqf dy arMBk dOr ivwc hI ieQoN dI afXurvYidk pRnflI ny mFhvfrI ƒ sMsikRq BfÈf ivwc ‘irqu` aqy ‘rj` do muwZly nfm dy ky ieh scfeI pRgt kr idwqI sI ik aOrq dI ieh ÈRIrk ikRaf kudrq dy apRvirqnÈIl ivDfn df iewk aMg hY aqy mfnvI jnin-pRikRaf ivwc ies df EhI mhwqv hY, ijhVf ik bnfspqI dI jnin-pRikRaf ivwc bsMq ruwq qy PuwlF dy prfg df. ikAuNik, ijvyN Pl lgx AuprMq Puwl afpxy afp JV jFdy hn. iqvyN hI aOrq dy grB Dfrn AuprMq mFhvfrI df islislf vI bMd ho jFdf hY.

sMsikRq dy ‘irqu` Èbd df mUilk arQ hY: nf-bdlxhfr kudrqI inXm (The unchaing Law of nature), ijs qy aDfrq pMjfbI Èbd bixaf hY ruwq. ijvyN, Cy ruqF, ikAuNik, Auh inÈcq smyN qy afAuNdIaF hn aqy ‘rj` Èbd df arQ hY : PuwlF df prfg (Pollen). ÈRI gurU gRMQ sfihb jI ivKy vI ‘rju` Èbd ‘prfg` dy arQ ivwc vriqaf imldf hY, jo ik bnfspqI dI PuwlF duafrf hox vflI jnin pRikRaf df muwK aMg hY. ijvyN, ‘rj pMkj mih lIE invfs` .. (pM ññöò) pr, jdoN mhfn koÈ (Encyclopaida of Sikh Literarure) dy krqf BfeI kfnH isMG jI nfBf ny ienHF dohF ÈbdF ƒ mFhvfrI dy pRkrixk idÈRtIkon qoN arQfieaf hY qF AunHF ny qrqIbvfr arQ kIqy hn : grB Dfrn dI ruwq aqy iesqRI df Puwl. so ies leI sfihq dI klfqimk BfÈf ivwc vI ikhf jf skdf hY ik ijvyN bhfr dy mOsm vyly bnfspqI ƒ pihlF Puwl lgdy hn aqy iPr Pl. iqvyN hI ‘mhFvfrI` kudrq dy mfnvI bgIcy dI bhfr vI hY aqy aOrq rUp vyl df Puwl qy prfg vI, ijs AuprMq grB Dfrn dy rUp ivwc Aus ƒ sMqfn rUpI Pl lgdf hY.

aDuink zfktrI ivigafn vI ies iswty qy phuMcf hY ik mhFvfrI mfnvI jnin-pRikRaf df kyvl iewk muwZlf aMg hI nhI, ijhVf kyvl iksy jnnI ƒ grB Dfrn dy Xog hI bxfAuNdf hovy. sgoN, ieh qF aOrq dI bwcydfnI ƒ sMBfvI bImfrIaF dI lfg lgx qoN vI bcfAuNdf hY. ijvyN, ieMzIaf dy pRiswD zfktr aqy lyKk sR[hrcMd isMG srihMdI df kQn hY ik sMqfn AuqpqI dy Xog aOrq aMdr kudrqI inXm anusfr ‘‘hr mhIny bwcydfnI ƒ KUn dI splfeI vD jFdI hY. ies qrHF dI avsQf AupjfAU bxy aMzy ƒ sFBx dy pRbMD vjoN iewk agyq kfrvfeI huMdI hY. pr, jdoN aFzf AupjfAU nf bx sky qF aijhf pRbMD byloVf ho ky rih jFdf hY. lhU df BMzfr, jo hux mhwqvpUrn bx cuwkf huMdf hY, bwcydfnI dI dIvfr dI AuprlI nfËuk iJlI tuwtx nfl vgx lgdf hY``. inAUXfrk dI iewk pRiswD lyzI zfktr (imsË) slUjf kihMdI hY ik ‘‘iesqRIaF dI EvrI (aMzkoÈ), ijs ivwc mdIn sYks hfrmon afstRojn df Auqpfdn hMdf hY, qoN bwcydfnI qwk aMzy (grB bIj) mhFvfrI dI pRikRaf shfry hI phuMcdy hn``.

XUnIvristI afÌ kYlyPornIaf dy briklya siQq ivigafnI pRo[ (imsË) mfrgI pRoPYt ny sqMbr ñùùó ivKy amrIkf dy pRiswD ivigafnk rsfly ‘rIivAU afÌ bfeIaflojI` ivwc afpxI Koj qy aDfirq ivcfr pyÈ kIqf hY ik ‘‘ÈukrfxUaF dy kMDyVy cVH ky keI pRkfr dy rogfxU bwcydfnI aqy aOrq dy aMdrUnI jxn aMgF ivwc dfKl ho jFdy hn. bs, ienHF nuksfndyh rogfxUaF qoN bwcydfnI aqy PYlopIan nlIkfvF ƒ surwiKaq rKx dI kfrj ivDI vjoN ies ikiraf df ivkfs hoieaf hY``.

spÈt hY ik ‘mhFvfrI` rwbI inXm aDIn kudrq dy hor kfrjF vFg mfnvI jnin-pRikRaf df iewk muwZlf qy mhwqvpUrn suriKafqmk aMg hY. aqy ieh ieqnf rhsmeI hY ik ies dy keI pihlU ajy vI ivigafnIaF dI pkV qoN bfhr hn. pr, duwK dI gwl hY ik rwb dy nfm qy plx vflf pUjfrI vrg, mFhvfrI dy rhs ƒ smJ ky ivsmfdq huMidaF gurU nfnk sfihb jI vFg ‘‘vyK ivzfx rihaf ivsmfdu`` vrgf ielfhI gIq gf ky rwb qoN bilhfr hox dI QF aijhI mhqvpUrn kudrqI ikiraf ƒ aOrq dI apivwqRqf nfl sbMDq kr irhf hY. sUJvfn sjxF df ivcfr hY ik pUjfrI vrg dI ies nIqI ipwCy, BfvyN, purÈ pRDfn smfj dI isrjnf dI kutlqf hI jfpdI hY. pr, ies duafrf Aus dI aigafnqf qy Auh suafrQ vI pRgt ho irhf hY, ijs dy aDIn Aus ny mfnvI jnin-pRikRaf ƒ apivwqR krfr idMidaF pihlF aOrqF pfsoN ienHF avsQfvF ivwc Dfrimk asQfnF ivKy jfx, Drm gRMQF ƒ Cohx qy pUjf-pfT dy hor mËhbI nym inBfAux dy muwZly mfnvI-hwk Kohy aqy iPr suafrQ vws afp hI aOrq-ÈuDI dy inXm GV ky smfj BfeIcfry ƒ luwtxf vI ÈurU kr idwqf.

ijvyN, bfRhmxI mwq ny afm avsQf ivwc qF mhFvfrI dI apivwqRqf ƒ dUr krn leI isr nfvHx (kyÈI iesnfn) df ivDfn kfiem kIqf. ijs krky BfrqI BfeIcfry ivwc ies ikRaf ƒ ‘isrnHfvxI` vI ikhf jfx lgf. pr, Éfs hflqF leI bxfieaf ivDfn ieqnf Bwdf qy iBafnk hY, ijs ƒ pVH sux ky qF iewk vfr mnuwKI ihrdf kMb jFdf hY. ijvyN, ienHF idnF ivwc iksy iesqRI df pqI mr jfvy qF ‘DrmisMDu` nfmI gRMQ afKdf hY ik jy kr mfisk Drm (mFhvfrI) df qIsrf idn hovy qF Auh iesqRI imRqk pqI ƒ iewk rfq rwKy. dfh nf kry, qf ik agly idn mfisk Drm qo invRq ho ky Auh sqI ho sky. jy kr pihlf jF dUsrf idn hovy qF Aus ƒ jlf idwqf jfvy. pr, jy iesqRI Ausy idn afpxy pqI dy Èv (loQ) nfl sqI hoxf cfhy qF Auh iek dRox (óò syr kwcy df iewk ivÈyÈ qol) Dfn kuwty, qf ik Ëor lgx duafrf sfrf ÉUn Aus vyly hI inkl jfvy. iPr, Auh pMj iksm dIaF imwtIaF ml ky isr smyq nHf ky ÈuD hovy aqy gAUaF dfn kry. jy kr mfisk Drm df pihlf idn hovy qF óú, dUsrf idn hovy qF òú aqy qIsrf idn hovy qF ñú gAUaF dfn dyvy. aijhf hox AuprMq bRfhmx Aus ƒ ÈuD GoiÈq krygf. DrmisMDu : qRIq pircCyd, AuqrfrDÒ

bfeIbl susfietI afÌ ieMzIaf vloN bMglOr qoN pRkfiÈq pivqR bfeIbl dy pMjfbI anuvfd ivKy pMnf ñõô `qy aMkq hY ik ‘‘pRBU ny mUsf ƒ ikhf, qUM iesrfeIlI lokF ƒ dws ik jykr koeI aOrq grBvqI hovy aqy Auh muMzy ƒ jnm dyvy qF Auh muMzy dy jnm ipCoN swq idn qwk Ausy qrHF aÈuD smJI jfvy, ijs qrHF Auh mfhvfrI dy idnF ivwc smJI jFdI hY. pr, jykr Aus aOrq ny lVkI ƒ jnm idwqf hY qF Aus ƒ pMdrF idnF qk aÈuD smiJaf jfvy. iPr jdoN Aus aOrq dy muMzy jF kuVI dy jnm ipCoN ÈuDI dy idn pUry ho jfx qF Auh pfp blI vloN iewk sfl df lylf aqy hom blI leI iewk jvfn kbUqr jF GuwgI lY ky purihq kol sMgq dy qMbU dy bUhy kol afvy``.

XhUdI pRohqF dI ieh ainafpUrvk nIqI, ihMdU pRohqF dy suafrQI ivDfn nfl bhuq myl KFdI hY. ikAuNik, bfeIbl vFg ‘aiqR ismRqI` afKdI hY ik jykr iksy Gr ivwc koeI aOrq bwcy ƒ jnm idMdI hY qF Aus Gr ivwc sUqk (pRsUq smyN pYdf hox vflI aÈuDI) pYdf ho jFdf hY. pr, ivqkry BrpUr gwl qF ieh hY ik jy Auh bRfhmx df Gr hY qF sUqk-aÈUDI ññ idn, jy CqRI hovy qF ñó idn, vYÈ hovy qF ñ÷ idn aqy jy kr Auh ivakqI ivcfrf ÈUdr hovy qF ieh sUqk-aÈUDI óú idn bxI rihMdI hY.

pMjfbI ieslfimk pblIkyÈnË mlyrkotlf vloN pRkfiÈq ‘kurfn mjId` dy pMjfbI anuvfd ivKy pMnF ö÷ `qy iliKaf hY ‘‘ (lok) puwCdy hn ik mfisk Drm bfry kI hukm hY? afK idAu ik Auh iewk gMdgI dI hflq hY. Aus ivwc iesqRIaF qoN vwK rho aqy AunHF dy lfgy nf jfAu jdoN qIk Auh pfk-sfÌ nf ho jfx``. vYsy qF vYidk qy zfktrI nukqf-ingfh qoN vI ies smyN BfvyN purÈ aqy iesqRI ƒ sRIrk sMjog krn qoN kuJ sMkoc krn dI hI hdfieq kIqI jFdI hY. pr, zfktr aYsf mMnx leI iqafr nhI hn ik ies avsQf ƒ gMdgI dI hflq ikhf jfvy. ikAuNik, jnnI dy jnin aMg qoN vgx vflf ÉUn iblkul Esf hI huMdf hY, jYsf ik srIr df koeI hor aMg kwty jfx `qy vgdf hY. aYsf jfpdf hY ik hËrq muhMmd sfihb jI ny qF BfvyN anpV jnqf ƒ afpxy ZMg nfl kyvl srIrk sMjog qoN hI roikaf hovy. pr, AunHF dI ÈbdfvlI df lfB AuTfidaF mulfixaF ny aOrq pfsoN nmfË qy roËy df hwk vI Koh ilaf. ijvyN, aXmn pblIkyÈn nvIN idwlI qoN pRkfiÈq ieslfmI ÈrHf dI ikqfb ‘ihdfqul muslymIn` ivKy pMnf óõ `qy spÈt iliKaf hY ik aOrq ‘‘ hYj (mFhvfrI) aOr inÌfs myN nmfË nf pZy aOr roËf nf rwKy``.

kuJ iehI kfrn sn ik ÈRI gurU nfnk dyv jI mhfrfj ny vI iesqRI ÈRyxI ƒ BMzx vfilaF df mUMh BMnx leI mfnvI jnin-pRikRaf ƒ hI aDfr bxfieaf qy afiKaf ik jy qusIN bwcy dy inMmx aqy jMmx dIaF kudrqI pRikRafvF, ijnHF ivc nr qy mdIn df srIrk sMjog aqy mhFvfrI vI Èfml hY, ƒ apivwqR mMn ky jnnI ƒ mMdf afKdy ho qF qusIN afp ikvy cMgy aKvf skdy ho? jy quhfzI jnm dfqI apivwqR hY qF qusIN ikvyN pivqR ho skdy ho ? rfijaF ƒ qusIN inhklMk (inrdoÈ qy pfp-rhq) mMndy ho. qy jy rfjy inhklMk hn qF iPr AunHF ƒ jMmx vflI mF ƒ mMdf ikvyN ikhf jf skdf hY? ijhVI jnm dfqI hox krky sfry smfijk irÈiqaF qy pqnI dy rUp ivwc purÈ dy afcrxk bMDyj df kfrx bxdI hY. not krn vflI gwl ieh hY ik siqgurU jI ny aijhy bcn kridaF bRfhmxI iÉafl dy Ault iesqRI ƒ sMqfn AuqpMn krn vflf srIr rUp ÈuB pfqR aRQfq pivwqR BFzf mMn ky ‘BMzu` Èbd dI vrqoN kIqI hY. ikAuNik, sMsikRq ivwc BFzy ƒ ‘BFz` afiKaf jFdf hY.ijvyN, Èlok hY :

mÚñ..BMiz jMmIaY BMiz inMmIaY BMiz mMgxu vIafhu .. BMzhu hovY dosqI BMzhu clY rfhu .. BMzu muaf BMzu BflIaY BMiz hovY bMDfnu .. so ikAu mMdf afKIaY ijqu jMmih rfjfn.. gu[gRM[pMnf ô÷óÒ

arQ :-iesqRI qoN jnm leIdf hY, iesqRI (dy pyt) ivc hI pRfxI df srIr bxdf hY . iesqRI dI (hI) rfhIN kuVmfeI qy ivafh huMdf hY . iesqRI dI rfhIN (hor lokF nfl) sMMbMD bxdf hY . qy iesqRI qoN hI (jgq dI AuqpwqI df) rsqf cwldf hY . jy iesqRI mr jfey qF hor iesqRI dI Bfl krIdI hY, iesqRI qoN hI (hornF nfl) irÈqydfrI bxdI hY . ijs iesqRI (jfqI) qoN rfjy (BI) jMmdy hn, Aus ƒ mMdf afKxf TIk nhIN hY .

‘hoimEpYiQk mYtIrIaf mYizkf aqy irptrI` dy lyKk zf[ lÈkr isMG inAUXfrk vfilaF df kihxf hY ik ijvyN bRfhmxF dy sqfey hoey Bgq kbIr jI ny iksy hMkfrI bRfhmx ƒ afiKaf sI ik ‘jO qUM bRfhmxu bRhmxI jfieaf .. qAu afn bft kfhy nhI afieaf` .. iqvyN hI awj mYN duKI ihrdy nfl afKdf hF, ‘‘mhFvfrI kfrn mF ƒ mlIn qy mMdf kihx vfilE! hux iPr afpxy jMmx df koeI hor rsqf lwBo``. inAUXfrk dI iewk pRiswD smfj syvk qy ‘ivÈv ÈFqI dUq` dy avfrz nfl snmfnq bIbI rfjhrbMs isMG df kihxf hY ik guriswKI dI iehI ivÈyÈqf hY ik ieh rMg, nsl, Ëfq-pfq qy ilMg Byd dy ivqikraF qoN rihq hY. guriswK sÌfeI psMd qy afpxy siqgurU dy adb ipafr ivwc jIAUx vflI kOm hY. aYsf kdy nhI ho skdf ik koeI guriswK, BfvyN Auh purÈ hY jF iesqRI, jykr Auh srRIrk qOr qy iksy pwKoN sfÌ nf hovy qF Auh kIrqn kry, suxy jF siqgurU jI dy drbfr jfey. pr, ivÈyÈ qOr qy mFhvfrI df bhfnf bxf ky kyvl ÈRI hirmMdr sfihb ivKy bIbIaF ƒ kIrqn krn qy hor pflkI afidk dI syvf qoN rokxf, smuwcI aOrq ÈRyxI aqy guriswKI dI qOhIn hY. kI ÈRI hirmMdr sfihb ivKy ÈI gurU gRMQ sfihb jI hor hY``?

so, kMipAUtr-Xuwg ivwc ivÈv dy 90% lok suisiKaq (Educated) hox krky, BfvyN, mËhbI gRMQF ivclIaF Auprokq iksm dIaF ktVvfdI qy mlIn mËhbI pfbMdIaF, jo mfnvqf dy srb-pwKI ivkfs dy rfh ivwc roVf bx rhIaF hn, dI prvfh nhI kr rhy. smyN dI nËfkq ƒ pCfxidaF nv-jnmy Drm aYsIaF gwlF qoN iblkul rihq ho rhy hn. pr, ajy vI purfqn mËhbF ivwc 10% lok aYsy hn, ijhVy aigafnqf, aMDivÈvfÈ aqy mËhbI ktVqf dy aDIn Auprokq iksm dIaF ivcfrF dy hfmI bxy bYTy hn. ikAuNik, AunHF dy mËHbI gRMQF ivwc aYsy aMÈ mjUd hn.

pRMqU, ieh bVf hfsohIxf qy aiq duKdfeI pwK hY ik awj qoN pMj sdIaF pihlF ‘so ikAu mMdf afKIaY ijqu jMmih rfjfn` df hokf dyx vfly gurU nfnk sfihb jI dy syvk iswK, ijhVy hux ÈRI gurU gRMQ sfihb jI mhfrfj ƒ gurU nfnk joiq-srUp jfxdy hoey afpxf ieÈt gurdyv mMn ky sIs JkfAuNdy hn aqy ijs ivKy ‘jo quDu BfvY sfeI BlI kfr` dy isDFq aDIn rwbI-rËf ivwc jIAUNidaF sicafr hox df sfieMtyiÌk AupdyÈ hox krky mhFvfrI vrgy iksy vI kudrqI inXm dI nf ivroDqf hY qy nf hI iksy ƒ apivqR afiKaf igaf hY, AunHF ivcoN vI kuJ lok aYsy iml rhy hn, ijhVy awj dy spys Xuwg ivwc vI hËfrF vrHy pihlF dIaF ibprvfdI qy qflbfnI ipCFh-iKcU ivcfrF dI pRoVqf kr rhy hn.

ijvyN, kuJ smF pihlF jdoN qoN ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI ny afpxI Drm pRcfr kmytI qy iswK ivdvfnF dy nv-giTq Drm pRcfr borz dI slfh aqy sRbwq gurduafiraF dy vrqfry muqfibk ÈRI drbfr sfihb, aMimRqsr ivKy vI guriswK bIbIaF ƒ kIrqn krn aqy pflkI afidk dIaF aMqrIv syvfvF ivwc muV Èfml krn df gurmqI PYslf kIqf hY, ijnHF qoN Auh ibprvfdI mhMqkfl qoN vFJIaF cl rhIaF sn, qdoN qoN sMprdfiek sMkIrx soc rKx vfly kuwJ iswK-numf-zyrydfrF vloN ies PYsly df ivroD kIqf jf irhf hY. bdiksmqI nfl ies ivwc sB qoN vDyry rOlf aMimRq Ckfx vyly pMj ipafiraF ivwc bIbIaF dI ÈmUlIaq ƒ lY ky pfieaf jf irhf hY, ijs dI pMQ pRvfinq ‘iswK rihq mrXfdf` ivwc pihlF hI afigaf idwqI hoeI hY.

ies df kfrn mYƒ ieh jfpdf hY ik aYsy lokF ƒ ajy vI iksy-n-iksy pfisEN koeI ibprvfdI pRyrnf iml rhI hY. ikAuNik, iewk qF ‘ijs kf rfju iqsY kf supnf` (pM[ñ÷ù) gurvfk muqfibk lok ibprvfdI BfrqI rfj-swqf df pRBfv kbUl rhy hn aqy ies rfjsI dbdby df lfB AuTf ky srkfrI sRpRsqI duafrf clx vflIaF anmqI jQybMdIaF vI inrml qy inafry gurmiq isDFqF ƒ imlgoBf bnfAux leI XqnÈIl rihMdIaF hn. AunHF df iewko mnorQ hY ik iksy qrHF iswKI dy inrml qy inafrypx ƒ imtf ky afpxy ivwc jËb kr ilaf jfey. dUjy, iswKI dIaF sMprdfiek tksflF dy muKI vI vDyry krky ibprvfdI inrmilaF qy AudfsIaF dy ividafrQI hI bxdy rhy hn. ijs krky AunHF dy isiKafrQI vI hux qwk gurbfxI ƒ gurmiq idRÈtIkon qoN ivcfrn dI QF ibprvfdI nËrIey qoN hI ivcfrI qy pRcfrI jf rhy hn. pr, sMprdfeI hwT ivwc ies kOVy swc ƒ mMnx leI ajy vI Auh iqafr nhI hn..

Èfied kuJ iehI kfrn hn ik ÈRI hirmMdr sfihb dy kuJ gRMQI sfihbfn aqy qÉqF dy jQydfr vI ÈRomxI kmytI dy bIbIaF pRqI ley gey gurmqI PYsly ƒ pRvfn krn qoN iJjkdy hoey kmytIaF dI afV hyT tfl-mtolf krI jf rhy hn. pr, ies sdMrB ivKy AunHF vloN iswK rihq mrXfdf df AulMGx kridaF aMimRq sMcfr smyN pMj ipafiraF ivwc bIbIaF dI ÈmUlIaq rokx df afdyÈ jfrI krnf sB qoN hfnIkfrk Gtnf hY. ikAuNik, AunHF df ieh PYslf sMsfr dy mq-mqFqrF ivc iswKI dI ivÈyÈqf qy inafrypn ƒ imtfAux vflf hY aqy aijhf krn df AunHF ƒ koeI aiDkfr nhI hY.

pr, kuJ vI hovy sfƒ pUrn afs hY ik Éflsf pMQ jfgy gf aqy afpxy jQybMdk kyNdr ÈRI akfl qÉq sfihb qoN gurmiq isDFqF dy ivprIq koeI ÌYslf nhI hox dyvygf. ikAuNik, ÈRI gurU gRMQ sfihb jI anusfr rwbI rËf ivwc hox vflIaF srIr dIaF kudrqI ikRafvF kfrn koeI ivakqI (purÈ jF iesqRI) mlIn nhI mMinaf jFdf. sgoN mlIn qF Auh hY, ijhVf rwb ƒ ivsfr ky ijAUNdf hY aqy aigafnqf vs afpxy afp ƒ koeI vwzI hsqI smJ ky sB kuJ krn dy smrQ pRBU ƒ kuJ nhI smJdf. gurvfk hY :

soeI mlInu dInu hInu ijsu pRBu ibsrfnf ..

krnYhfru n bUJeI afpu gnY ibgfnf ..gu[gRM[ pMnf: øñóÒ




.