.

"sB qoN vzf siqguru nfnku"

juWg juWg df Drm-gurU nfnk Drm

…… qjLurbf krky qF dyKo

ipRMsIpl igafnI surjIq isMG, isWK imsLnrI, idWlI

sMsfr pDr qy ijs vI mnuWK ny jykr mnuWK mfqr dI BlfeI vfsqy kuJ vI kIqf hY qF Auh sfzy vfsqy siqkfrXog hY. sMsfr ivc ijMny vI ajyhy sWjx AuBry aqy nfmnf KWitaf, moty qOr qy asIN AuhnF nMU iqMn BfgF ivc vMz skdy hF.

pihlF qF Auh hWsqIaF hn- ijnHF ny sMpUrn mnuWK mfqr vfsqy kuJ kIqf, kuJ dyx idWqI. dUjy Auh hn- ijnHF ny koeI nvIN ivcfrDfrf idWqI ‘qy iesqrHF iksy iek jF dUjy Drm jF sMprdfie dy moZI aKvfey. qIjy Auh hn- ijnHF ny smyN-smyN nfl iksy rihxI, ivcfrDfrf, Drm aQvf iksy ivsLysL smudfie aMdr af cuWky ivgfVF ‘c suDfr kIqf ‘qy suDfrvfdI aKvfey.

ies sfry qoN ielfvf, jdoN asIN drsLn krdy hF gurU nfnk pfqsLfh dy qF kuJ hor vI ivlWKx gwlF sfhmxy afAuNdIaF hn. ieQy ajyhI ivsLysLqf pRgt huMdI hY jo sMsfr pWDr dI iksy vI hWsqI ‘c nhIN imldI. BfvyN ajyhIaF ivlwKxqfvF aqy ivsLysLqfvF qF gurUdr qy bhuq hn, ijnHF dy drsLn asIN gurU nfnk pfqsLfh dI jIvnI ‘coN kr skdy hF pr hWQly gurmWq pfT rfhIN asIN ieWQy kyvl ieko hI ivlKWxqf dy drsLn krn df jWqn krFgy. ieh ivlWKxqf hY mnuWKf jIvn dI jVH ‘c lWg cuWky Gux bfry, ijsnUM kdy koeI pihcfx vI nf sikaf.

"jlqI sB ipRQmI ids afeI’’- pfqsLfh ny kyvl bfxI rfhIN mnuWK mfqr nMU ies pKoN sucyq hI nhIN kIqf blik iek qoN bfd dUjy, iesqrF dWs srUp Dfrx krky bVI idRVqf nfl, ies df kfrx vI smJfieaf ‘qy ielfj nUM lfgU krky vI disaf. ies bfry BfeI gurdfs jI df Purmfn hY ‘‘bfbf dyKy DXfn Dr, jlqI sB ipRQmI ids afeI’’ (vfr 1/24). spWsLt hY ik ies gurmWq pfT rfhIN asF iesy sWcfeI dI pihcfx krnI hY ‘qy ies bfry sMBlx df jWqn vI krnf hY. jykr iPr vI mnuWK ny apxI hUVmWq nf CwzI, CuWtkfrf pfAux vfsqy, igafn gurU (gurbfxI) dI sLrx ivc afAux vfsqy kmrksf nf kWisaf qF ies DrqI qy mnuWKf nsl dI qbfhI df ijLmyvfr vI mnWuK hI hovygf. iesqoN ielfvf iesy hI lVI rfhIN asIN gurU nfnk pfqsLfh dy jIvn ivcoN iek hor ivlWKxqf gurmq pfT nM: 109 ‘gurU nfnk-anMq’ rfhIN drsLn krn df jWqn vI krFgy.

kyvl Bfrq hI nhIN, aWj sfrf sMsfr qyjLI nfl bVIaF jWtl smWisafvF nfl do-cfr ho irhf hY. rfjsI pWDr hovy jF buWDIjIvI, sfry icMqq hn ik afAux vfly smyN ‘c mnuWKf nWsl df kI bxygf? aWj anykF nftk, khfxIaF, sIrIal ‘qy clicWqr rcy jf rhy hn qfik mnuWK nMU ienHF burfeIaF ‘c gLrk hox qoN bcfieaf jf sky? aWj mnuWKI DMn, qfkq ‘qy socxI df vWzf ihWsf, mnuWK nUM ienHF qbfhIaF qoN bcfAux vfsqy lWg irhf hY. ies sfry dy bfvjUd nqIjf kuJ vI nhI af irhf, Aultf ‘mrjL bVHqf igaf ijAuN ijAuN kvf kI’ vflI gWl bxI peI hY. sWcfeI ieh hY, jykr aj vI ienHNF jWtl smisafvF dy mUl kfrxF nMU sWcy idloN smJx ‘qy AunHF qoN CuWtkfrf pfAux vfsqy asIN gurU nfnk-gurU gRMQ sfihb dI sLrx ‘c af jfvIey qF pUrn qOr qy iesdf hWl sMBv hY. ienHF sfrIaF smWisafvF aqy mfnvGfqI musIbqF df ielfj, sWcy idloN aWj dy smyN nMU ‘gurU nfnk juwg’ GosLq krky ‘qy Aus Aupr aml krky bVI afsfnI nfl kIqf jf skdf hY. ikAuNik gurU nfnk pfqsLfh rfhIN pRgt kIqf Drm hI shI arQF ‘c hr jug df blik afid kfl qoN hI mnuWK df aslI ‘qy ieko-ieWk Drm hY. jykr kuJ smyN vfsqy asIN apxy dysL jF ies dy kuJ ihWsy nMU qjurby dy qor qy ‘gurU nfnk juWg’ GosLq krky AuQy gurbfxI isiKaf anusfr hI jIvn dI sMBfl hovy qF pqf lg jfvygf ik mnuWKf jIvn df asl rWs kI hY! ies sMbMD ‘c kuJ iesLfry ies qrHF hn:-

zrWg, nsLy- ‘smYk df dUjf nfm hY mOq’ ‘sLrfb df mqlb jldI mOq’ ies smyN Bfrq ivWc sVkF qy vWzy-vWzy horizMg lgy imldy hn. ajyhy borz sMsfr Br dy hvfeI aWizaF ‘qy hor mhWqvpUrn sQfnF qy vI iml jfxgy. mnuWK prysLfn hY, afAux vflI pIVHI df kI bxygf? bIVI-isgryt rsqy smYk, brfAUn sLUgr, ies qoN agy aPIm, gFjf, sLrfb-smfj dIaF rgF Wc DWsdf jf irhf hY. mfpy isgrtF pINdy jF klWbF ‘c jfky pYg lFdy qy ivWBcfr krdy sn. iPLr jdoN AunHF dI lfzlI Aulfd vI AunHF dy ‘Aucy-suWcy’ pRBfv kfrx kuJ kWdm agy vDFdI hY qF hfie qobf mWc jFdI hY. ienHF nisLaF df hI nqIjf, aj hspqfl Bry pey hn. jMmdy bicaF dy srIrF ‘c nvyN nvyN ivgfV ‘qy jWtl rog, afAux vflI nsl leI vWzy KWqry dI GMtI hn. mfipaF dI krnI df nqIjf mfsUm ijMdVIaF nMU Bogxf pY irhf hY. grB ivgfV ‘qy igrn dIaF GWtxfvF iBaMkr rUp Dfrn kr cukIaF hn. ies sfry df mWuK kfrx, zrWg-nisLaF kfrx mfipaF dy srIr ‘c pYdf ho cuWky ivgfV hI hn.

afm mnuWK qF dUr, mMny jFdy Dfrmk afgU ‘qy jogI vI BMg-DqUry ‘qy sLrfb dy nisLaF ‘c zuWby rhy. sMsfr dy ieiqhfs ‘c sB qoN pihlF DMn gurU nfnk pfqsLfh ny ies mfnvI smisaf qoN mnuWK nUM sucyq kIqf. acWl btfly ‘qy sumyr prbq qIk pujky ijWQy hor sWcDrm dy AupdysL idWqy AuQy sLrfb afid qoN vI vrijaf. pfqsLfh ny spWsLt kIqf ik nsLy mnuWK nUM mnuWK nhIN rihx dyNdy blik Ausdy srIr ‘qy smfj dI qbfhI vI krdy hn. Bfrq Wc qF sur-asur (dyvqy-rfKsLF) dIaF anykF khfxIaF df afDfr hI ‘surf’ Bfv sLrfb hY. mhfBfrq ‘c pFzv hn jF kOrv, bfr bfr sLrfb (surf) qy jUey df KuWlf vrnx imldf hY. BfrqI smfj Aupr ajyhIaF rcnfvF df BrvF pRBfv vI hY. sur-asur dy nfm vI ‘surf syvn qoN hI rKy mflUm hMudy hn. sWcfeI ieh hY, jykr asIN sWcy idloN afpxf rihbr gurU nfnk pfqsLfh nMU mMn leIey qF ies ivnfsLkfrI smWisaf qoN CuWtkfrf pFdy dyr nhIN lgygI.

koVH (Lipracy) CUq dI ibmfrI nhIN- ‘kusLt rog invfrx kYNp’, ‘kusLt rog CUq df rog nhIN’ inwq nvyN aiBafn. aj sMsfr df iDafn kusLt rogIaF nMU smfjk inaF duafx vl lgf hoieaf hY. smfjk, rfjsI qy dysL pWDr qy lokF nMU ieh smJfAux dIaF kosLsLF ho rhIaF hn ik ‘koVH’ Cuq df rog nhIN, rogI nMu hmdrdI ‘qy ipafr-syvf dI loV hY. qF vI iemfndfrI nfl kuJ nhIN ho irhf ikAuNik pRcfr krn vfilaF dy apxy mnF ‘coN hI ajy ieh zWr nhIN GWt irhf.

sMsfr pWDr qy ies pfsy vI jykr iksy ny sB qoN pihlF iDafn idWqf, qF gurU nfnk pfqsLfh ny. ies koVH dy rog kfrx hI pRvfr, smfj ‘qy afbfdI qoN dUr DWky jf cuWky duKIey koVHI dI JuWgI df drvfjf, jMgl ‘c aWDI rfq nMU jf KWVkfieaf. pfqsLfh ny, AusnMU hWQIN iesLnfn krfieaf, Bojn krky CWkfieaf. iesqrHF mnuWK mfqr nMU hQIN syvf krky smJfieaf ‘koVH Cuq dIO ibmfrI nhIN, mrIj nMU hWmdrdI qy ipafr-syvf dI loV hY. koVHI vI qF kih AuiTaf sI. ‘‘pfqsLfh! mYN duWKIaf qF ijLMdgI dy idn pUry kr irhF hF, qusIN myrI kutIaf ‘c rfq ikvyN ktogy, myry qF pRCfvyN qoN vI lok zrdy hn.’’. afiKr smfj nMU iehI smJfAux leI qF pfqsLfh Aucycy AuQy pujy sn. gurU ky isWdkI isWK, Bgq pUrn isMG ny qF aMimRqsr ivKy ipMglvfVf kfiem krky, pfqsLfh rfhIN pRgt ies sWcfeI nMU lokfeI qIk phuMcfieaf. qIjy, pMjvyN, aWTvyN jfmyN smyN vI gur ieiqhfs ies bfry KuWlI ikqfb hY. pMjvyN pfqsLfh ny qF qrnqfrn sfihb ivKy Aucycy koVHIaF df hspqfl vI Kulvfieaf. shI arQF ‘c ieQy vI sfzI agvfhI gurU nfnk pfqsLfh hI kr skdy hn.

ieWsqRI vrg df sWiqkfr- iesqRI, ijhVI ik apxy pRvfr dy sMbMD, moh-ipafr sB kuJ inWCfvr krky iek nvyN pRvfr ‘c KusLIaF BrdI ‘qy pRvfrk vfDf krdI hY, sMsfr pDr qy, mnuWK vrg ny aj qIk Aus nfl inaF nhIN kIqf. Auhdy jnm qy KusLI nhIN blik duWK-aPLsos, Auhdy ivafh nMU Bfr. bRfhmx mWq ‘c qF kMinaf kyvl dfn dI vsqU hI hY, ivafh hMudf hY qF kyvl mMuzy df. AuQy ivafh smyN kuVI vfilaF df isr nIvF ‘qy sdf vfsqy muMzy vfilaf dy dyxdfr ho jFdy hn. Gr dI lfzF plI susLIl kuVI vI dyxI hY ‘qy nfl dfj vI, iPr vI aihsfn muMzy vfilaF df hY ik AunHF ny kuVI nMu vsf ilaf hY. vfh ry purK smfj!

dUjy pfsy mMuzy vfly brfqF cVHf ky afAuNdy hn ‘qy hmysLf leI lYx vfly hn- ieh hY smfjk asmfnqf dI mMUh boldI qWsvIr. mnuWK vloN bWcI nUM sdf qoN kyvl vpfr, ivWBcfr, eysLo-ieWsLrq ‘qy kfm pUrqI df sfDn mfqr hI bxf ky riKaf igaf. Drm dy lybl hyT AusnMU jMmidaF mfr dyxf, sqI hox leI mjbUr jF Auqyjq krnf, ivWDvf ho jfx qy sMsfr Br dy lFCn ‘qy pfbMdIaF Aus Aupr. punWr ivafh dI iejfjLq nf dyxf, ieWQy hI bWs nhIN, AusnMU dyvdfsI, prdf ‘qy dhyj afid dIaF klMkq rIqIaF ‘c jWkV ky rKnf. jI Br ky Aus ivcfrI dy jIvn nfl iKWlvfV, Drm dy lybl hyT ajyhy iqAuhfr ijhVy pukfr-pukfr ky hr sfl nIXm nfl AusnUM pWkf krdy hn ik Auh apxI riKaf dy kfbl nhIN (rWKVI). Brf dy rUp ‘c (BeIaf dUj), pqI dy rUp ‘c (krvf cOQ)-mnuWK vrg dI lMmI Aumr vfsqy sdf kfmnf qF Ausy ny hI krnI hY. bdly ‘c iek vI iqAuhfr nhIN jdoN iesqRI vrg dI lMmI Aumr dI loV smJI jfvy ikAuNik Auh ivcfrI qF vfDU dI cIj hY. pqIbRqf dI bMdsL qy Aus leI, Aus vfsqy anykF khfxIaf-nftk. pr afdmI leI pWqnI-bRq hox dI kdy loV nhIN smJI geI. pqI qF pRmysLvr hY pr iesqRI pYr dI juWqI, aWblf, arDMgnI, akl guWq Wc, ies ivsLy qy ieh kyvl sMkyq hn.

DMn hn gurU nfnk pfqsLfh, ijnHF ny sMsfr pWDr qy sB qoN pihlF cyqfvnI idWqI ik aY mnuK! krqy dI rcnf ‘c qUM ivsLysL nhIN. iesqRI ‘qy purK dovyN iek dUjy dy pUrk hn. iesqRI nMU kmjLor-dubyl bxf ky rKx df mqlb hY iesqRI vrg df iqRskfr. iesqrHF pRBU bKsLI kul smfjk qfkq df vWzf ihWsf jLfieaf krn df dosLI qF qUM hI hY. gurbfxI rfhIN bKisLaf ieh sWcf AupdysL hI sI ijsny isWK-jgq ‘c bIbIaF nMU mohrlI kWqfr ‘c ilaf KVf kIqf. byby nfnkI, mfqf KIvI, bIbI BfnI, mfqf guWjr kOr, mfqf Bfg kOr, mfqf suMdr kor, bIbI sLrn kor ‘qy mIr mnUM dI kcihrI ‘c anykF mfqfvF ijnHF ny sMsfr dy ieiqhfs ‘c apxy nF sunihrI aWKrF ‘c ilKvf idWqy. gurbfxI isWiKaf qoN dUr rihky, BfvyN asIN ‘mihlf vrsL’ mxFdy iPrIey jF pRDfn-mMqRI dy pWd qIk ikAuN n phMucf dyvIey, iesqRI AuWQfn kdy sMBv nhIN. iesdf vI hl imlygf qF kyvl gurU nfnk pfqsLfh dI sLrn ivWcoN hI.

eyzj vflf iBafxk dYq- ayso-iesLrq dI BuWK ny hI mnuWK nMU, sdf iesqRI vrg nfl DWkf ‘qy ijLafdqI krn vfsqy Auksfieaf. iesy hI kfm BuWK ny AusnMU zrWg-nWisLaf df gLulfm kIqf ‘qy ieMnf nIvF kr idWqf ik mnuWKqf nMU mnuWK coN lWBxf hI mfnoN iek suafl bx igaf. ieQoN jnm ilaf afcxn hIxqf, ijLWlq BrI ijLMdgI ‘qy ivWBcfr ny. sohxy-sucWjy mnuWK nMU iesny cor-zfkU, kfmI-ivlfsI, smglr-dysLdrohI, durkfiraf iensfn qIk bxf ky rWK idWqf. ies ivWBcfr vflI, gMdgI ‘coN jdoN eyzj dy iBafnk dYNq ny jnm lY ilaf qF hfie qobf mWc AuTI ‘sWp dy mMUh kohV-ikrlI’ vflf lyKf, mnuWK ieMnf kmjLor ho cuWkf hY ik ivWBcfr qoN ipWCf nhIN Cuzf skdf aqy eyzj qoN Ausdf vMsL hI KWqm hMudf njLr af irhf hY. vfh ry mnuWK! qyrf qF rWb hI rfKf.

kurbfn jfeIey gurU nfnk pfqsLfh qoN, iesqRI-purK dy pRBU bKsLy kuWdrqI sMbMDF nMU ajyhI sdfcfrk pWDr qy cuWikaf ijsdI imsfl, iesqoN pihlF dunIaF dy Dfrmk jF smfjk ieiqhfs ‘coN imlxI sMBv nhIN. iesqRI-purK dy pRvfrk irsLqy nMU, sMsfr Br dy irsLiqaF coN srysLt ibafinaf. ajyhy sdfcfrk igRhsQ nMU smfj sfhmxy pysL kIqf ijs ‘c ivcrdf jIv, sihjy hI pRBu nfl aByd ho skdf hY. iesdy Ault ies irsLqy qoN dOVx vfly aKAuqI bRhmcfrI nMU pfKMzI afiKaf. afpxI hWd coN bfhr jfx vfly iesqRI jF purK donF nMU ivWBcfrI-duhfgn kihky durkfiraf hY. ‘nf rvy bFs, nf vjy bNsrI’- nf ivWBcfr hovygf ‘qy nf eyzj nMU rWsqf hI imlygf. jy kr ibmfrI df mUl hI nfs ho igaf qF ielfj kfhdf? ies sWc nMU pRgt krn dI ivlWKxqf vI kyvl gurU nfnk pfqsLfh dy ihWsy hI afeI hY.

aCUq aqy jfq pfq vflf kohV- ieh vI iBaMkr rog, ijsdIaF jVHF mnuWK smfj dy aqIq ivWc hI hn. aj jdoN nqIjy AuBrky sfhmxy af rhy hn qF mnuWK afp hI GWbrfieaf bYTf hY, ikAuN? kry qF kI kry? ies qoN CuWtkfrf pfAux vfsqy Auh jLKmI pirMdy dI qrFH PWV-PVf irhf hY pr apxy hI sMskfr AusnMU apxI jWkV ‘c leI bYTy hn. ieh JWgVy ieMnf iBaMkr rUp Dfrn kr cuWky ijnHF dI sImF hux goqF nUM vI tWp cuWkI hY. dWKxI aPrIkf ‘c kfilaF df ‘qy Bfrq ‘c aKOqI sLudrf df jIvn qF psLU-pMCIaF qoN vI nIvF bxf idWqf igaf sI.

afE hux drsLn kro gurU nfnk pfqsLfh dy! sB qoN pihlF apxy nfl ilaf mrdfnf, ijsnMU Aus vWkq dy donoN pRmuK Drm, ihMdU ‘qy muslmfn, imrfsI kih ky iDWkfrdy sn, aqy sWiqkfr idWqf ‘BfeI’ df! jfq aiBmfnIaF dy iZWzF ‘c mrOV AuWT Kloqyy. apxy GtIafpx df icWkV, pfqsLfh Aupr suWitaf. jo vWs ‘c afieaf kIqf, pr pfqsLfh ny AunHF dI rWqI prvfh nf kIqI. nqIjf-sMn 1699 nMU pMQ sfjnf smyN pMjF WcoN cfr, AunHF aKAuqI sLUdr ‘qy nIvIaF jfqF ‘coN hI sn. ienHF dy pUrvj pMjvyN-CyvyN jfmyN smyN gurU crxF ‘c afey sn. afiKr AunHF aKAuqI nIvIaF jfqF coN sn, ijnHFnMU sYNkVy sflF qoN pYrF hyT ilqfiVaf jf irhf sI. afE! sWcy mnoN apxy aMdr Jfq mfrIey, pqf lg jfvygf ik shI arQF ‘c aCUqo-AuDfr ikvyN ho skdf hY? smfj ivWcoN vrx-vMz ‘qy jfq-pfq vflf koV ikvyN kitaf jf skdf hY? ieh vI ho skdf hY qF kyvl gurU nfnk pfqsLfh dI sLrn ‘c afky, kyvl ieko bfty coN pfhul CWkky hI. aWj vI jykr sfry dy sfry aKAuqI hrIjn (isLzUlz kfst), gurU nfnk pfqsLfh dy isWK sWj jfx qF AunHF dIaF sfrIaF mMgF-mWsly, apxy afp rfqo rfq ‘c hI muWk skdy hn ‘qy Bfrq dI srkfr vI sOKI ho skdI hY.

Bugolk KojF ‘qy ivigafnk qrWkIaF- axigxq pfqflF, afkfsLF aqy bRihmMzF dI sWcfeI nMU, sB qoN pihlF pRgt krn df syhrf vI gurU nfnk pfqsLfh dy isr hI afAuNdf hY. Kgol sLfsqRI pUrf jLor lfky ajy kyvl iek sOr mMzl dI gWl hI smJ sky hn. gurU nfnk pfqsLfh ny kurKyq, igaf, bnfrs, pirafg, hrduafr afid sQfnF qy myilaF-purbF smyN vWzy iekWTF ‘c pujky lokeI nMU sucyq kIqf. smJfieaf ik surg-nrk, ipWqr lok, jMm lok afid dIaF klpq khfxIaF ‘coN inklky aslIaq nMU smJx ‘qy mnuWKf jnm dI AuWcqf nMU pihcfnx. sUrj-cMd igRhx iksy smuMdr mMQn jF rfhU-kyqU dIaF khfxIaF qy afDfrq nhIN blik kuWdrq dy nIXm df aMg hn. gurdyv ny Purmfieaf- sUrj cMd, dyvqy nhIN blik krqy dI rcnf df aMg hn, AunHF dI pUjf arcf nfl juVIaF khfxIaF klpq hn. aigafnqf vWs BfvyN Aus smyN kuJ lok ies sWcfeI nMU nf smJ sky hovx pr aj ivigafnkF ny cMn qy sYr krky iesnMU sfbq kr idWqf hY ik cMn koeI dyvqf nhIN blik sfzI DrqI dI qrHF hI iek hor DrqI hY. sWc nMU smJx qoN bfd mnuWK krvf cOQ, pUrnmfsLI afid dy vrqF ‘c ikvyN PWisaf rih skdf hY? Auh sMgRFdF, misafvF, pUrnmfsLIaF ‘qy AunHF qoN AuqpMn iQqF-vfrF dy vihmF-BrmF df isLkfr ikvyN ho skdf hY? DMn gurU nfnk pfqsLfh dI sLrx ‘c afey ibnF asIN ajyhI aigafnqf qoN CuWtkfrf pf hI nhIN skdy.

sgn-vihm qy anykF iesLt- krqy bfry nfsmJ, aigafnqf ‘c Pisaf mnuWK, krqfr nMU Bulfky, ikrqm dI pUjf ‘c hI AulJdf igaf. sUrj-cMd, qfry, hvf, pfxI, aWg, DrqI ieQoN qIk ik sWpF, ipplF, psLUaF, kWbrF, mVHIaF qIk dI pUjf hI Ausdf Drm bx igaf. ijs iksy ‘c do gux dyKy jF smJy Ausy nMU hI Bgvfn ‘qy dyvqf mMn bYTf. iesy nfsmJI df nqIjf hY, kyvl Gr-Gr df hI nhIN blik bMdy-bMdy df vWKo-vWKrf iesLt. ieQoN jnm ilaf anykF sLgnF-apsLgnF, rIqI-irvfjF, vihmf-BrmF, jfdU-tUixaF, iQWqF vfrF, suWcf-iBWtF,prCfiNvaF afid ny. Ausdf Drm iksy Kfs vWkq qy vrq, iesnfn, Xfqrf jF tWlIaF vjfAux nfl hI pUrf ho jFdf sI. pr ieh Drm AusnMU koeI jIvn jF sucWjI rihxI nf dy sikaf. ies Drm ny qF Aus aMdr jfq-vrx dIaf pftkF nUM vDfieaf. iek akflpurKu nMU smJy ibnF anykF iesLtF, jfqF, brfdrIaF ‘c vMzy hoey mnuWK ny, mnuWK dy KUn dI holI KyzI qy Kyz irhf hY. iesdf inbyVf vI kIqf qF gurU nfnk pfqsLfh ny.

sWcf BrfqRIvfd, kimAuinjLm ‘qy nfsiqkqf- anykF dI pUjf, jhflqF ‘qy Drm dy nfm hyT ho rhI lut-KsuWt qoN pYdf hoeI Auprfmqf df hI isWtf sI Drm qoN bgfvq. ieQoN hI jnm ilaf nfsiqkqf ny. iesy df pRgt rUp sn sfmvfd, kimAuinjLm jF iPLr lYinnvfd, mfrksvfd. mnuWKI smfnqf df isDFq qF ilaf gurU pfqsLfh dy pivqR AupdysLF coN pr aDUry ZMg nfl. gurbfxI rfhIN pRgt kIqI hr jIv aMdr krqy-pRBu dI srb-ivafpkqf ‘qy srb-AuWcqf dy mUl isDFq nMU Auh lok AuWkf hI nf smJ sky. nqIjf-lihr clI arbF-KrbF dI DMn-sMpqI dI qbfhI ‘qy lWKF df KUn bhf ky. pr-arMB dy nfl-nfl bhuq jldI ies aKAuqI sfmvfd df hsLr vI afAuxf sLurU ho igaf hY. AuhI inrfsLf, AuhI AuWQl puWQl, iesy hI inrfsLf df hor rUp sfhmxy afieaf ihWpIvfd ‘qy aYsLo-iesLrq jF ‘tfeImpfs’ dy DWky dy-dy ky (amrIkf afid dysL) amuly mnuWKf jnm dI brbfdI. jykr iemfndfrI nfl asIN sWcf BrfqrIvfd pYdf krnf cfhMudy hF, qF Aus scy mnuWKf Drm nMU vI smJxf pvygf gurU nfnk pfqsLfh dy crxF ‘c afky, gurbfxI syD ivcoN.

Drm kyvl ieko hI hY- ieh dyx vI gurU nfnk pfqsLfh dI hI hY. gurU pfqsLfh ny Aucycy jogIaF, sinafsIaF, bRfhmxF, mOlvIaF, mWTF qIk pujky; mfns Kfxy BIlF, sWjx TWg vrigaF dIaF kWqlgfhF ‘c jf ky mnuWK dy ieko-ieWk Drm vflLI gl idRV krfeI. aigafnqf vWs ho rhy anykF krmkFzF qoN sucyq kIqf. hr iek dunIafdfr vfsqy DrmI hoxf vI jLrUrI dWisaf. jogI, sinafsI, ibBUqDfrI hoky, guPfvF-jMglF-qIrQF qy jfky-lMmIaF smfDIaF, qWpF afid nMU vyhlVf df jIvn dWisaf. spWsLt kIqf ik ies sfry df sWcy rWbI Drm nfl kooeI sMbMD nhIN. PLYslf idWqf ik sWcy Drm qoN ibnF, sWcf BrfqrI Bfv jF imlvrqn pYdf hI nhIN ho skdf. iehI Auh sWcfeI hY jo mnuWK nUM smfj aMdr Pylfey jf cuWky byaMq DrmF vfly ckRivAU ivcoN kWZ skdI hY. pfqsLfh ny spWsLt kIqf ik mnuWK-mnuWK df Drm vWK-vWK nhIN. kfidr dI kuWdrq aMdr sUrj-cMd, sLyr-cIqf, ibCU, gAU-mWJ, mWClI-zWzU,anykF pRkfr dy Kinj, pOdy, Pl; sB df pRBu vloN vKo-vWKrf Drm nIXq hY ‘qy ieh Drm pRgt hMudf hY sB dI bfhrI sLkl ‘qy AunHF aMdrly iBMn-iBMn suBfa qoN. ienHF ivcoN hI mnuKf jnm iek ivsLysL jUnI hY. krqy ny iesnMU sfrI rcnF dI srdfrI bKsLI hY, iesnMU buWDI bKsLI hY qfik mnuWK apxy aMdroN krqy dy nUr dI pihcfx kr sky aqy krqy vfly rWbI gux iesdy jIvn coN pRgt ho skx.

Bfxy-rjLf vflI acUk EsLDI- aWj hr pfsy PYilaf mfnsk qnfv (Mental Tension) df iBafnk rog mnuWK ivcoN sB kuWJ Kqm krdf jf irhf hY. Ausdy jIvn df suhWpx-sVFd ‘c bdl irhf hY. mnuWK ny AuWdmI rihxf hY pr icMqf vflf AuWdm nhIN krnf. pRBfqy dI sMBfl krnI hY, sUrj inkly qIk pfsy nhIN mfrny. mnuWKf jnm dI aslIaq nMU pRB dy guxxvfd (ismrn)-soJI ‘coN pRfpq krnf hY. sMsfr ‘c ivWcrdy-hsMidaf, KyzidaF, KFidaF, pihxidaF krqy dy ipafr ‘qy rjLf ‘c rihx dI jfc hI mnuWK nMU mfnsk sLfqI bKsL skdI hY. sLFqI, mnuWK dI hI nhIN blik psLU-pMCI dI vI kuWdrqI loV hY. aigafnI mnuWK ny ies mfnsk sLFqI nMU hmysLF pRfpq krn dI koisLsL kIqI, pr ikQoN? DMn pdfrQF, Bog-ivlfsF aqy sMsfrk pRfpqIaF dI hoV ivcoN. bdly ‘c iesnMU imlI, iqRsLnf dI aWg, BWtkxF, bWd-ieKLlfkI, suafrQ. mfnsk qnfv df hI isWtf hY-AusnMU bryn hYmryj, ihrdy rog, pyt dIaF ibmfrIaF, joVF dy drd, nf jWr skx df suBfa, aYksIzYNt, lVfeIaF-JWgVy, kcihrIaF ‘c vWD rhI mukWdimaF dI hoV. sMsfr dy ieiqhfs ‘c ies sfry df acUk ielfj vI bKisLaf qF gurU nfnk pfqsLfh ny.

"sB qy vzf siqguru nfnku"- ikho ijhf sWc hY- gurU nfnk Drm ivWc. ikMnI akWt sWcfeI hY AunHF rfhIN bKsLy gurbfxI AupdysLF ivWc. jdoNqIk mn-bcn-krm krky asIN gurbfxI dI rosLnI ‘c ieh nhIN smJdy ik asIN sfry ieko hI pRBu dI sMqfn hF, sfzy sfiraF aMdr Ausy dI hI joq, aMsL rUp ho ky jgmgf rhI hY. Aus dI byaMq rcnf ‘c gorf-kflf, iesqRI-purK hox krky koeI iGrnq jF Cotf-vWzf nhIN. jnm qoN koeI bRfhmx jF sLudr nhIN-AudoNqIk sMsfr aMdr sLfqI df pYdf hoxf sMBv hI nhIN. loV hY mnuWK nMU afpxI krnI kQWnI nMU gurU pfqsLfh dy AupdysLF nfl sFJf torx dI. qF hI pqf lgygf ik sWcf BrfqRI Bfv ikMnf imWTf ‘qy ipafrf hY. iPr ieh mnuWK iek dUjy dy KUn df ipafsf nhIN blik dUijaF vfsqy apxy afp nMU inAuCfvr krn vflf, sWcf propkfrI mnuWK hovygf.

ieQy hI bWs nhIN, ieh qF kyvl kuJ iesLfry hn. ajokI afdIvfsI smWisaf vI koeI CotI smisaf nhIN, iesdf vI hWl bKisLaf gurU nfnk pfqsLfh ny afdmKory kozy vrgy BIlF dy gVH ‘c afp puWj ky. nfm jpo, ikrq kro, vMz Cko-dunIaF Br dyu mnuWKI isDfqF ivcoN sB qoN AuWqm AupdysL, sMsfr Br dIaF jWtl qoN jWtl smisafvF df hl sMBflI bYTf hY. sFJI sMgq-sFJI pMgq ‘qy sFJf srovr vflf isDFq, mnuWKI mn ivcoN ikMny hI vihmF-jhflqF, jfq-vrx dy ivWqkiraF, suWcF-iBWtF, prCfvyN-jfdU toixaF dI aigafnqf nMU jVoN kWtx vfsqy smrQ hY. cONky-kfrF ‘qy suWcF-iBWtF dy icWkV ‘coN dwZ ky hfeIjYnk ‘qy suasLQ jIvn df rfh ijs dI pRoVqf aWj dI mYzIkl sfieMs kr rhI hY ieh vI sB qoN pihlF dWisaf qF gurU nfnk pfqsLfh ny iesy qrHF hor anykF bKisLsLF.

jug-jug dy ies sdIvkflI Drm nMU mnuWK mfqr ivc dirV krvfAux leI, gurU nfnk pfqsLfh ny dWs jfmy Dfrn kIqy. aMq hmysLF vfsqy, bfxI df sMpUrn srUp ‘sfihb sRI gurU gRMQ sfihb’ kfiem kr idWqf. "gurbfxI iesu jg mih cfnxu’ muqfbk, mnuWK smfj Aupr pfqsLfh ny ieh ikMnf BfrI aihsfn kIqf, ijAuN-ijAuN mnuWK ies TMzk nMU pRfpq krygf qF hI AusnMU iesdf aMdfjLf ho skygf. loV hY qjurby dy qOr qy aWj dy jug nMU dysL jF sMsfr dy iksy ihWsy ‘c, kuJ smyN vfsqy ‘gurUnfnk jug’ ielfinaf jfvy aqy ies qrHF sMsfr pWDr qy mnuWK mfqr dy jIvn nMU gurbfxI isiKaf dI rosLnI ‘c sOKf kIqf jfvy. smJ af jfvygI ik gurU nfnk ivcfrDfrf hI mnuWK mfqr dIaF sMpUrn smisaFvF df ieWk mfqR hl hY.

sMpUrn mnuWK smfj dy sWcy rihbr aqy drdI hn gurU nfnk pfqsLfh. sWcmuc mnWuK smfj dIaF jVHF ‘c lgy Aus Gux qoN mnuWK nMU sucyq kIqf, gurU nfnk pfqsLfh ny, ijsqoN bcfAuxf qF dUr, pfqsLfh qoN pihlF koeI pihcfx vI n sikaf. iesy vfsqy pMjvyN pfqsLfh ny PYslf idWqf ‘‘sB qy vzf siqguru nfnku, ijin kl rfKI myrI’’ (m:5 pM:750) 069s90.4s050

 

Including this Gurmat Lesson No 69

juWg juWg df Drm-gurU nfnk Drm

For all the Gurmat Lessons written by ‘Principal Giani Surjit Singh’ Sikh Missionary, Delhi, all the rights are reserverd with the writer, but easily available for Distribution within ‘Guru Ki Sangat’ with an intention of Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs 200/- to 300/- (in rare cases upto 500/-)per hundred copies . (+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address- J-IV/46- II Fl. Old D/S Lajpat Nagar.-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315 Cell 9811292808

web site- www.gurbaniguru.com




.