.

gurUU nfnk sfihb dy afpixaF lPjLF ivwc bRfhmxvfd df inKyD.

JUTu n boil pfzy swcu khIaY]

hAumY jfie sbid Gru lhIaY] pMnf (904) m:1]

Aupr ilKIaF pMgqIaF ivwc pMizq nUM JUT nf bolx vfsqy kih ky gurU nfnk dyv jI pMizq jLF pMizqvfd dI sLlfGf nhI kr rhy, sgoN jLlIl hI kr hry hn. vYsy lPjL ieqny srl hn ik AulQf krn dI vI koeI jLrUrq nhI, iPr vI afpF pRo: sfihb isMG jI df tIkf dyK hI lYNdy hF. hy pMizq! afpxI afjIvkf dI Kfqr jjmfnF nUM piqafAux vfsqy ivafh afidk simaF dy sLuB muhUrq lWBx df JUT nFh bol. swc bolxf cfhIdf hY. jLdoN gurU dy sLbd ivwc juV ky aMdr dI hAumYN dUr ho jLFdI hY qdoN Auh Gr iml pYNdf hY ijQoN afqmk qy sMsfrk sfry pdfrQ imldy hn.

sfhf gixh n krih bicfru] sfhy AUpir eykMkfr] ijsu guru imlY soeI ibiD jfxY] gurmiq hoie q hukmu pCfxY] pMnf 904 m:1]

gurU nfnk sfihb afpxI bfxI ivwc rWb nUM swB qoN vwzf nfiek mMnky awgy cwldy hn qy rwb vI isrP iewk hI. gurU nfnk sfihb sfP sfP lPjLF ivwc (pfzy) pMizq nUM sMboiDn krky JUT nf bolx vfsqy qfgId kr rhy hn. hux iPr pMizq nUM afK rhy hn ik qUM ivafh afidk simaF qy jjmfnF vfsqy sLuB lgn mhurq igxdf hYN, pr qUM ieh ivcfr nhI krdf ik sLuB smF bxfx vflf pRmfqmf afp hY. ijs mnuK nUM gurU iml pey AuhI jfxdf hY ik iks ZMg nfl ivafh vfsqy sLuB smF bx skdf hY. sfrIaF ivcfrF qoN sLrysLt ivcfr ieh hY ik mnuWK gurU dy sLbd nUM mn ivwc vsfey. gurU nfnk dyv jI afK rhy hn ik hor gwl dI mYN prvfh nhI krdf, hor sfrIaF ivcfrF ivarQ hn.

ieik pfDy pMizq imsr khfvih] duibdf rfqy mhlu n pfvih] ijs gur prsfdI nfmu aDfru] koit mDy ko jnu afpfru] pMnf 904 m:1]

anykF kulIn qy ivdvfn bRfhmx afpxy afp nUM pFDyY pMizq imsr aKvFdy hn, pr prmfqmF qoN ibnF hor afsry dI Jfk krdy hn. pRmfqmF df dr nhI lWB skdy. kroVF ivcoN koeI Auh bMdf aduqI hY ijs nUM gurU dI ikrpf nfl pRmfqmF df nfm ijLdgI df afsrf iml igaf hY.

pMizq ny smyN nUM cfr jugF ivwc vMizaf hoieaf hY. swqjug, qRyqf, duafpr aqy kljug. pMizq ivdvfnF muqfibk iehnF dI Aumr ieMj hY. swqjug =1728000, qRyqf=1566000, duafpr=86400 aqy kljug dI Aumr hY 472000 sfl. jy asIN afpxy sDfrx ijhy idmfg nfl jrf ku socIey qF Aupr ilKI igxqI JUTI jfpdI hY. pihlf suafl iewh hY ik kI igxqI krn vflf afdmI iewqnI afXU Bog ky miraf hY? jy jvfb nFh vfck hY qF igxqI JUTI hY. jvfb hF vfck ho hI nhI skdf ikAUNik afdmI 4630000 sfl ijAUNdf nhI rih skdf. sfzy awj dy Drm dy Tykydfr nfl gwl kr ky vyKo Auh iewh afKygf ik bRhmigafnI afp pRmysLr hUMdf hY qy afpxI idb idRsLtI nfl Auh sfrf kuJ vyK skdf hY. pr AWuh vI pMizqvfd dI pRoVqf iews krky kr irhf hUMdf ikAUNik rotIaF kfrxu pUry qflu hY. AuWs nUM afpxIaF rotIaF df iPkr hY. sfzf awj df BfeI, ijhVf ho skdf hY 100 aKMz pfT krn ivwc ihsf lY cuikaf hovy, qy AuWs ny "soeI cMdu cVih sy qfry" vflf sLbd vI 100 vfrI piVaf hovy iPr vI Auwh quhfnUM pMizqvfd nfl hI joVygf ikAUNik AuWs dIaF rotIaF df mslf hY. jy gurU nfnk df isDFq aslI rUp ivwc sfnUM smJ af igaf qF pMizq rUp ivwc ivcr rhy BfeIaF dy hwQoN ho rhI sfDfrx jnqf dI lut bMd hoxI lfjLmI hY. afE dyKIey gurU nfnk sfihb dy AuWs sLbd nUM ijs ivwc AuWhnF ny jugF dI vMz nMU glq krfr idwqf hY.

soeI cMdu cVih sy qfry soeI idnIaru qpq rhY] sf DrqI so pAux Julfry jug jIa Kyly Qfv kYsy] jIvn qlb invfir] hovY prvfxf krih iDÕfxf kil lKx vIcfr] pMnf 902 m:1]

hy pMizq! afpxy mn ivwcoN KLudgrjLI inkfl iewh KLudgrjLI hI kljug hY. iews KLudgrjLI dy asr hyT hI jrvfxy lok kmjLor lokF qy Dwkf krdy hn, qy AuWhnF dIaF afpxIaF njLrF ivwc iewh DWkf jfiejL smiJaf jLFdf hY, iewh hn kljug dy lWCx. kljug lokF dy mnF ivwc Kyz skdf hY iksy QF qy nhI ikAUNik jLdoN qoN hI DrqI sfjI hY AudoN qoN hI AuhI cMdRmf cVdf af irhf hY, AuhI qfry hn, AuwhI sUrj cmkdf af irhf hY, AuhI DrqI qy AuwhI hvf JuldI af rhI hY. jLdoN bfkI cIjLF sfrIaF AuWhI hn qF jug ikvyN bdl igaf. jug dI bdlI qF lokF dy suBfE ny krnI hY. iewsy krky gurU nfnk dyv jI afKdy hn ik jug jIa Kyly Qfv kYsy. mqlb jug jIaF dy aMdr, mn ivwc Kyldf hY iksy QF qy nhI. jy iews DrqI qy mnUWKI jIv hn qF hI smyN dI igxqI imxqI cldI hY.

ikqY dyis n afieaf suixaf qIrQ pfs n bYTf] dfqf dfnu kry qh nfhI mhl Ausfir n bYTf] pMnf 902,m:1

gurU nfnk dyv jI afKdy hn ik iksy ny kdI nhI suixaf ik kljug iksy Kfs dys ivwc afieaf hoieaf hY, iksy Kfs qIrQ kol bYTf hY. ijQy koeI dfnI dfn krdf hY AuQy BI bYTf hoieaf iksy nhI suixaf, iksy QF kljug mihl Ausfr ky nhI bYT irhf. gurU nfnk dyv jI muqfbk jLdoN hI mnuWK KLudgrjLI krdf hY, mMdy kMm krdf hY jLF iews qrF df koeI vI kMm ijs nfl mnuwKqf df Blf nf ho ky sgoN nuksfn hovy AudoN kljug hI huMdf hY.

piq ivxu pUjf sq ivxu sMjmu jq ivxu kfhy jnyAU] nfhvu Dovhu iqlku cVfvhu suc ivxu soc n hoeI] pMnf 902,m:1]

pqI-pRmfqmf nUM ivsfr ky ieh dyv pUjf iks arQ? Auwcy afcrn qoN KflI rih ky iews sMjm df kIh lfB? jy ivcfrF vloN rok Qfm nhI qF jnyAU kIh svfrdf hY? hy pMizq qusIN qIrQF qy ml ml iesLnfn krdy ho, mWQy AuWqy iqlk lgfAuNdy ho qy smJdy ho ik mYN pivqr krm kr ilaf hY pr pivqr afcrn qoN bgYr iewh bfhrlI pivqRqf koeI mul nhI rwKdI. asl ivwc iewh BulyKf hI kljug hY.

dIvf myrf eyku nfmu duKu ivic pfieaf qylu]Auin vfnx Ehu soiKaf cUkf jm isAu mylu]1]lokf mq ko PkiV pfie] lK miVaf kir eykTy eyk rqI ly Bfih]1]rhfAu] ipMz pqil myrI kysAu ikiraf scu nfmu krqfru] aYQY EQY afgY pfCY eyhu myrf afDfru]2] gMg bnfris isPiq qumfrI nfvY afqm rfAu] scf nfvxu qF QIaY jF aihinis lfgY BfAu]3] iek lokI hour CimCrI bRfhmx vit ipMzu Kfie] nfnk ipMz bKsIs kf kbhUM inKUtis nfih]

ihMdU mrXfdf anusfr jLdoN koeI pRfxI mrn lgdf hY qF Aus nUM mMjy qoN hyTF lfh lYNdy hn. mrn vfly pRfxI dy hwQ qy afty df dIvf rwK ky jgf dyNdy hn qf ik ijs ax izTy hnyry rsqy AuWs dI afqmf ny jfxf hY iewh dIvf AuWs afqmf nUM rsqy ivwc cfnx kry. mrn mgroN jvF jLF cAulF dy afty dy pyVy pwqrF dI QflI Auwqy rwK ky mxsy (Kuafey) jFdy hn. iewh mry hoey pRfxI dI rsqy dI Kurfk hUMdI hY. iewh mrXfdf qF bhuq lMbI hY. 360 vwqIaF qyl ivwc iBAUN ik 13 idnF bfad iekwTIaF hI jlf idqIaF jLFdIaF hn. ivsLvfsL iewh hY ky mry hoey pRfxI dI afqmq ny 360 idnF ivwc ipqr lok ivwc phucxf hY qy iewh 360 vwqIaF AuQoN qk cfnx krngIaF. afKr nUM Pul hrduafr pfAuNdy hn. myrf afpxf suafl iewh hY ky iksy nUM ikvyN pqf cwilaf ik mry hoey afdmI dI afqmf ny 360 idnF ivwc hI ipqr lok ivwc phuMcxf hY? dUsrf suafl iewh hY ik dIvf iewqnI dUr cfnx ikvyN krygf? qIsrf suafl iewh hY ik iewQy idwqf hoieaf anfj pMizq rFhI awgy ikvyNN phuMcdf hY? gurU nfnk sfihb qF iksy nUM sUeI dy ky afKdy hn ik qUM mYnUM agly jLnm ivwc dy dyvIN qy AuWh awgoN iewh afKdf hY ik sUeI mYN nfl iks qrF lY ky jFvFgf (sfKI dunI cMd vflI). iPr gurU nfnk dyv jI pwuCdy hn ik iews pMizq nUM iewQy idwqf hoieaf dfn awgy ikvyN phuMcygf? gurU nfnk dyv jI iewhnF sfrIaF hI rIqF df Auprly slok ivwc KMzn krdy hn. afKdy hn ik prmfqmf df nfm hI myry leI dIvf hY jo iews ijMdgI ivwc rosnI idMdf hY. iews dIvy ivwc duK rUpI qyl pfieaf hoieaf hY jo nfm dy nfl jl jfvygf qy duK muk jfvygf. jm nfl myrf vfh vI muk jFdf hY. prmfqmf df nfm hI myry leI ipMz Brfxy (mxsxy) hn. nfm df hI iewQy aqy EQy cfnx hoxf hY. hy prmfqmf qyrI isPq slfh hI myry vfsqy gMgf aqy bnfrs aid qIrQF df iesLnfn hY. bRhmx jvF jLF cOlF dy afty df iewk ipMn vwt ky dyviqaF nUM Bytf krdf hY dUjf ipqrF nUM bfkI Auh afp KFdf hY. gurU jI afKdy hn ky iews qrHF idqf hoieaf anfj kd qk itikaf rih skdf hY. pr prmfqmf dI imhr df ipMn kdI mukdf hI nhI. mukdI gwl ik gurU jI ny jMmx qoN lYy ky mrn qk bRfhmx dy hr pKMz nUM kwitaf hY. iehnF qoN vI sKq lPjLF ivwc kbIr sfihb kI afKdy hn ?

gj sfZy qY qY DoqIaf iqhry pfiein qg] glI ijnHf jpmflIaf loty hiQ inbg]

Eie hir ky sMq n afKIaih bfnfris ky Tg] pMnf 476 kbIr sfihb]

bfkI sfrI dI sfrI afsf dI vfr brfhmxI krmF kFzF qoN Cuutkfrf pvfAux leI rcI geI hY. iews ivwc bRfhmx dy, jYnIaF dy aqy muslmfnF dy krmF kFzF df KMzn kIqf hY. svyry svyry iews vfr df gfien krnf aqy iews nUM smJ ky aml krnf iesy krky hI jLrUrI hY qFik gurU sfihbF dy iswK vihmF BrmF ivwcoN inkl skx. afE vMngI mfqr afpF afsf jI dI vfr dy vI drsLn kr hI leIey.

sUcy eyih n afKIaih bihn ij ipMzf Doie] sUcy syeI nfnkf ijnH min visaf sioe] pMnf 472 vfr afsf]

ikAuNik bRhfmx nhfAux nUM hI sucy hoxf smJdf hY iews krky gurU jI afKdy hn ik ijhVy swc dy lV lgdy hn isrP Auh hI sucy hn. srIrk sPfeI dy gurU jI ivruD nhI isrP krmF kFzF dy ivruD hn. sUqk dI gl, jnyAU dI khfxI afpF sfry jfxdy hI hF.

nfnk myru srIr kf ieku rQu ieku rQvfhu] jugu jugu Pyir vtfieaih igafnI buJih qfih] pMnf 470 vfr afsf]

iews slok ivwc vI gurU nfnk dyv jI jugF dI vMz nUM byarQ krfr idMdy hn. sfrI ivcfr afpF pihlF kr cuky hF.

mQY itkf qyiV DoqI kKfeI] hiQ CurI jgq kfsfeI] pMnf 471 vfr afsf

gurU nfnk dyv jI afKdy hn ik iewh lok mwQy Auwqy itwkf lfAuNdy hn, lwk dy duafly gyrUey rMg dI DoqI bMnHdy hn pr hwQ ivwc mfno CurI PVI hoeI hY qy vws lwgidaF hI hryk jIv AuWqy jLulm krdy hn. gurbfxI dy lPjLF ivwc iehnF nUM ksfeI ikhf hY.

acrju eyku sunhu ry pMzIaf, ab ikCu khnu n jfeI] suir nr gx gMDRb ijin mohy, iqRBvx myKulI lfeI]1] rfjf rfm anhd ikMgurI bfjY ] jf kI idsit nfd ilv lfgY ]1] rhfAu ] {Bgq kbIr jIA, pMnf 92}

khu, ry pMzIaf, kAun pvIqf] aYsf igafnu jphu, myry mIqf]1] rhfAu ] {kbIr jI,pMnf 331}

ey pMzIaf mo kAu ZyZ khq, qyrI pYj ipCMAuzI hoielf]2] qU ju dieaflu ik®pflu khIaqu hYN, aiqBuj BieE apfrlf ] Pyir dIaf dyhurf nfmy kAu, pMzIan kAu ipCvfrlf ]3]2] (pMnf 1292)

pMizq lPjL qoN pMzIaf sMboDn krky ilKxf hI ieh dwsdf hY ik ienHF slokF ivc pMizqvfd df inKyD hI kIqf hovygf jo hY vI swc. ienHF sfry slokF df mYN ieQy iesLfry mfqr hI ijLkr kr skdf hF. cfhvfn swjx www.gurugranthdarpan.com veb site qy jf ky sfry slokF dy arQ pVH skdy hn.

afsf mhlf 5 ] dfnu dyie kir pUjf krnf ] lYq dyq AunÙ mUkir prnf ] ijqu dir qumÙ hY bRfhmx jfxf ] iqqu dir qUMhI hY pCuqfxf ]1] aYsy bRfhmx zUby BfeI ] inrfprfD icqvih buirafeI ]1] rhfAu ] aMqir loBu iPrih hlkfey ] inMdf krih isir Bfru AuTfey ] mfieaf mUTf cyqY nfhI ] Brmy BUlf bhuqI rfhI ]2] bfhir ByK krih Gnyry ] aMqir ibiKaf AuqrI Gyry ] avr AupdysY afip n bUJY ] aYsf bRfhmxu khI n sIJY ]3] mUrK bfmx pRBU smfil ] dyKq sunq qyrY hY nfil ] khu nfnk jy hovI Bfgu ] mfnu Coiz gurcrxI lfgu ]4]8] {pMnf 372}

ies slok ivc bRfhmx dy kMmF krky gurU arjn dyv jI AuWs nUM mUrK afK ky vI sMboDn krdy hn. aYsIaF hor bhuq sfrIaF AudfhrxF vI gu[gRM[ sfihb ivc mOjUd hn ijnHF ivc Kulm KulfH bRfhmxvfd dI jVH pwtI geI hY. iesdf Bfv ieh nhI lYxf ky gurU jI sfrI ihMdU jfqI nUM jF sfrI bRhfmx jfqI nUM hI inMddy sgoN mfVf kMm krn vfly mnuwKf jIv/ bRfhmx dI cmVI AuDyVdy hn.

pMizqF dIaF jMqrIaF afKdIaF hn ik jy mMglIk nfl mMglIk df ivafh ho jfey qF pqI pqnI ivwcoN iewk dI mOq hoxI lfjmI hY.

mrxu ilKfie mMzl mih afey] ikAu rhIaY clxf prQfey] scf amru scy amrf puir so sicu imlY vzfeI hy] pMnf 1022 m:1

jyy afpF gurU nfnk dyv jI dy ies isDFq TIk mMndy hF qF mMglIk nfl mMglIk df ivafh hox qy vI pqI pqnI ijAuNdy rih skdy hn. mMglIk dI sLfdI mMglIk nfl hox krky mOq nhI huMdI blik mOq qF asIN pihlF hI ilKvf ky afAuNdy hF. mrxu ilKfie mMzl mih afey] qF iPr bRfhmxvfd afpxy afp hI glq ho igaf.

jLdo gurU sfihb BFq BFq dy dyvI dyvqy, bhu-pRkfrI rwb qy AunHF dIaF vwKrIaF vwKrIaF svfrIaF, ijvy iksy rwb dI svfrI cUhf qy iksy dI svfrI bld, gruV, kMnKMjUrf jF hMs nUM rwd krdy hn qF nfl dI nfl isLvjI, ivsLnUM qy bRhmf nUM rwd krky afpxy iewk rwb dI qsvIr gu[ gRM, ivc ies qrHF dI pysL krdy hn:

afsf Gru 8 kfPI mhlf 5

ÃÄ siqgur pRsfid] mY bMdf bY KrIdu scu sfihbu myrf] jIAu ipMzu sBu iqs df sBu ikCu hY qyrf]1] mfxu inmfxy qUM DxI qyrf Brvfsf ] ibnu sfcy an tyk hY so jfxhu kfcf ]1] rhfAu] {pMnf 396}

mfiraf iskf jgiq ivic nfnk inrml pMQu clfieaf. Qfipaf lihxf jINvdy guirafeI isir CqR iPrfieaf. BfeI gurdfs vfr pihlI pAuVI 45vIN. ies krky hI qF sfnUM awj bfbf ivrsf isMG vrigaF dy pRcfr qy afr[ aYs[ aYs[ vrgIaF BfrqI iejMsIaF dy iswKI ivruD kIqy pRcfr sucyq rihxf cfhIdf hY.

ijhVy lok ieh afKdy hn ik iksy dI inMidaf krnI mfVI hY AunHF lokF nUM mYN ieh dwsxf cfhUMdf hF ik mfVy nUM mfVf kihxf inMidaf nhI. AuWpr ilKIaF sfrIaF AudfhrxF, ijhVIaF gu[ gRM, sfihb ivco hI leIaF geIaF hn, ivc pMizq nUM mfVf ikhf igaf hY qy cMgf bxn leI pRyrnf idwqI geI hY. mhfn kosL dy pMnf 708 qy inMdf dy arQ krdy BfeI kfhn isMG nfBf jI ilKdy hn: dosL kihx dI ikRXf, hjLv, guxF ivc dosL Qfpx df krm.

gurU pMQ dy dfs,

isMG sBf ieMntrnYsLnl kYnyzf,

gurcrn isMG (ijAux vflf) brYNptn




.