.

gurcrn kOr cwpricVI dy nF Kulf pwqr.

bfbf sRI cMd ny Aucfiraf ‘BI’ dI QF ‘iB’ df jvfb.

gurcrn kOr cwpricVI jI aKbfrF rfhIN lokF dI aigafnqf df aMDyrf dUr krnf vI nfm jpxf qy jpfAuxf hY pr igafn ivhUxI lokfeI nUM Kfqy ivcoN kwZ ky KUh ivc sutxf qF axpVH lokF nfl byiensfPI hY. ies byiensfPI qoN qusI vI qF hI bwc skdy sI jy kr qusIN gurU gRMQ sfihb dI rOsLnI ivc afpxI aigafnqf df aMDyrf dUr kIqf huMdf qF. ijqnI dyr BfeI bfly vflI sfKI, dsm gRMQ, jy sfry nhI qF bhuqy rihqnfmy, gur iblfs pfqsLfhI CyvIN qy dsvIN, BfeI vIr isMG dy ilKy gur nfnk qy dsm cmqkfr qy hor ikqfbF, ipafrf isMG pdm, ipRMsIpl siqbIr isMG, afritst soBf isMG dIaF bxfeIaF qsvIrF aqy sMqF mhfqmf dIaF ilKIaF pusqkF nUM ijqnI dyr qusIN pVHdy rhogy quhfzf iswKI dy nyVy Zukx df svfl hI nhI pYdf huMdf.

quhfzI ilKq nUM pVH ky kuwJ svfl KVy hoey hn jy kr ienHF df qswlI bKsL jvfb dy sko qF bhuq hI DMnvfdI hovFgf qy svfl ieh hn:

quhfzI ilKq muqfbk gurU aMgd jI ieh socdy hn ik sRI cMd jI myry gurU dy pwuqr hn, ienHF df bcn KflI nhI jfxf cfhIdf ies krky dUjy, qIjy, cOQy qy pMjvyN gurU nUM kohV dI ibmfrI sI.

svfl: kI gurbfxI ies qrHF dy srfp nUM mMndI hY? nhI. gurmiq muqfbk vr srfp nF dI koeI cIjL nhI qy iksy dy kihx nfl iksy nUM kuwJ nhI huMdf. ies bfry gurU gRMQ sfihb df Purmfx ies qrHF hY:

sgun apsgun iqs kAu lgih ijsu cIiq n afvY ] iqsu jmu nyiV n afveI jo hir pRiB BfvY ]2] puMn dfn jp qp jyqy sB AUpir nfmu ] hir hir rsnf jo jpY iqsu pUrn kfmu ]3] BY ibnsy BRm moh gey ko idsY n bIaf ] nfnk rfKy pfrbRhim iPir dUKu n QIaf] {m:5, pMnf 401}

ijqu Git vsY pfrbRhmu soeI suhfvf QfAu] jm kMkru nyiV n afveI rsnf hir gux gfAu ]1]m:5, pMnf 218]

ijnHF dI rsnf qy hrI df/ swc df vfsf hY AunHF nUM sgn qy apsgn nhI lwgdy. kI gurU arjn dyv jI sMpUrn qOr qy swc ivc lIx nhI sn? quhzy jvfb dI qF mYN grMtI nhI kr skdf pr myrf afpxf PYslf iehI hY ik iswK gurU kQnI qy krnI dy pUry qy sUry sn. ies krky AunHF AuWpr ieh Cwk krnf vI jLfiej nhI ik Auh krdy kuwJ hor sn qy ilKdy kuwJ hor sn.

iksy dy kihx nfl iksy nUM srfp lwg skdf hY jF nhI ies bfry gurU gRMQ sfihb df kI hukm hY.

slok mÚ 3 ] gurmuiK sMsf mUil n hoveI icMqf ivchu jfie ] jo ikCu hoie su shjy hoie khxf ikCU n jfie ] nfnk iqn kf afiKaf afip suxy ij lieanu pMnY pfie ]1] {pMnf 853}

hy BfeI! ijhVy mnuwK gurU dy snmuK rihMdy hn, AuhnF ƒ (iksy iksm df) qOKLlf AuWkf hI nhIN huMdf, AuhnF dy aMdroN icMqf dUr ho jFdI hY . (AuhnF ƒ ieh insLcf ho jFdf hY ik sMsfr ivc) jo kuJ ho irhf hY Auh prmfqmf dI rjLf ivc ho irhf hY, Aus Auqy koeI ieqrfjL nhIN kIqf jf skdf . hy nfnk ! ijnHF mnuwKF ƒ prmfqmf afpxy lV lf lYNdf hY AuhnF dI arjLoeI (prmfqmf sdf) afp suxdf hY .1.

jo ikCu hoie su shjy hoie khxf ikCU n jfie] scf sfihbu min vsY qF min icMidaf Plu pfie ] nfnk iqn kf afiKaf afip suxy, ij lieanu pMnY pfie ]1] ( m:3, pMnf 1281)

AuWpr ilKy dohF slokF dI vIcfr ieho dwsdI hY ik iksy duinafvI mnuwK dy kihx qy kuwJ nhI huMdf jo kuwJ vI ies sMsfr ivc ho irhf hY Auh pRmfqmf dI rjLf ivc hI huMdf hY. ijnHF jIvF nUM pRmfqmf ny afpxy lV lfieaf hoieaf hY Eh AunHF dI suxdf hY.

hux svfl ieh pYdf huMdf hY ik kI sRI cMd jI AWus pRmfqmf dy lV lwgy hoey sn ijs pRmfqmf dI gwl gurUU nfnk dyv jI krdy hn? jy sRI cMd jI gurU nfnk vIcfr Dfrf nfl sihmq huMdy qF gurU nfnk sfihb ny bfby lihxy nUM afpxf KjLfnf dy ky afpxy puwqrF qoN dUr nvf ipMz KMzUr vsfAux dI hdfieq nhI sI krnI. sRI cMd qy lwKmI cMd nUM krqfrpur vflI jLfiedfd dy ky DUxIaF qfpx leI iewQy hI Cwz idwqf qy bfby lihxy nUM gurU aMgd dyv bxf ky KMzUr vsfAux df hukm kIqf ik ijhVf kMm gurU ny sLurU kIqf hY AuWs ivc ivGn nhI pYxf cfhIdf.

jdoN ilKfrI lok gurU arjn dyv jI nUM suKmnI dIaF solF asLtpdIaF ilKx qoN bfad suKmnI dI bfxI nUM pUrf krn leI sRI cMd kol Byjdy hn qF kI socdy hn?

ilKx vfly nUM AuWs vkq ieh pqf sI ik iswKF kol koeI ividaf nhI jo ilKI jfE sB pRvfn hY qy hoieaf vI iehI. iswKI isDFq nUM Kqm krn dI qjLvIj vI iesI soc muqfbk GVI geI. awj sfzy kol awKrI igafn hox dy bfvjUd vI asIN axpVH sfDF dy vwgF dy vwg afpxy ipMzy qy qurdy shfr rhy hF. kI kfrn hY? awKrI igafn qF pRfpq kr ilaf pr gurU dy igafn qoN iblkul kory hox krky hI ieh sfrf kuwJ vfpr irhf hY ik iewk nirMdr isMG gryvfl ijhf ZONgI pursL iksy pVHy ilKy afdmI dy isr ivc DUV pf ky ipVly jnm ivc AuWs dI ivafhI hoeI iesqrI nUM afpxI vhutI dws ky AuWsdy awKF dy sfhmxy afpxI hvs pUrI krdf hY. nirMdr isMG nUM ipCly jnm df qF sfrf kwuJ pqf hY pr afpxy kwHl df koeI pqf nhI sI ik lok af ky myrf Gr Zfh jfxgy qy mYnUM afpxI dukfn bMd krnI pvygI. ies krky jdoN gurU arjn dyv jI nUM sRI cMd kol suKmnI dI bfxI pUrI krn leI Byijaf jFdf hY qF ilKfrI gurU arjn dyv jI nUM bfxI ilKx dy smrwQ nf hoxf sfbq krdf hY. pr iswK lok aiganfqf dI nINdr ivc Guk suqy pey ieh sfrf kuwJ brdfsLq krI jf rhy hn.

mfnuK kI tyk ibRQI sB jfnu ] dyvn kAu eykY Bgvfnu ] m:5, pMnf 281] iksy mnuwK qoN iksy cIjL dI afs krn dI vI gurU arjn dyv jI afp hI mnfhI krdy hn qF iPr gurU jI bfxI mukMml krvfAux leI sRI cMd nUM ikAuN arjLoeI krngy.

dUsry pfsy sRI gurU gRMQ ivc bfkI gurU sfihbfn dy mukfblqn gurU arjn dyv jI dI bfxI swB qoN ijLafdf hY.

jy sRI cMd jI ny ‘BI’ dI QF ‘iB’ iliKaf sI qF gurU arjn dyv jI ny ies df krqf sRI cMd hI ilK dyxf sI. iksy vI bfxI dy krqf nfl gurU arjn dyv jI sfry gurU gRMQ sfihb ivc byiensfPI nhI krdy. aYsIaF AudfhrxF afpF gurU gRMQ sfihb ivcoN hI lYNdy hF.

gurU gRMQ sfihb df pMnf 8 qy 146 KoHl ky dyKo. awT pMny qy gurU nfnk sfihb df ‘pvxu gurU pfxI ipqf’ qy 146 pMny qy gurU aMgd dyv df ‘pAuxu gurU pfxI ipqf’ drjL hn. Prk isrP pvxu qy pAuxu, idvsu qy idnsu, vfcY qy vfcy aqy hoir kyqI df hY. ienHF awKrF dy Prk dy bfvjUd vI bfxI dy aMqrIv Bfv ivc koeI Prk nhI pYNdf pr gurU arjn dyv jI krqy bfry iblkul spwsLt hn.

iewk hor Audfhrx pMnf 1253 qy hY.

Cfiz mn hir ibmuKn ko sMgu ] (pMnf 1253)

arQ:— hy (myry) mn ! AuhnF bMidaF df sfQ Cwz dyh, jo prmfqmf vloN by-muK hn .

not:— sRI gMRQ sfihb ivc ijs BI Bgq dI bfxI drj hoeI hY, afm qOr qy Aus df nfm Aus dI bfxI ilKx qoN pihlF ilK idwqf igaf hY . pr ieh iksy sLbd dI ieko hI quk hY, ies dy sLurU ivc ies dy AuWcfrn vfly Bgq df nfm BI nhIN idwqf igaf, qy nfh hI sfrf sLbd hY ijQoN Aus df nfm pqf lwg sky . jy gurU gMRQ sfihb jI qoN bfhroN hor koeI gvfhI nf leI jfey qF ieh iks dI AucfrI hoeI quk smJI jfey ?

ies df AuWqr agly sLbd dy sLurU ivc ilKy isr-lyK qoN imldf hY; Bfv, ieh iek quk ‘sUrdfs’ jI dI hY . pr ieh aglf isr-lyK BI rqf ghu nfl vyKx vflf hY; isr-lyK ieAuN hY

ÃÄ siqgur pRsfid ]
sfrMg mhlf 5 sUrdfs ]

ienHF AudhrxF dy bfvjUd vI asIN gurU sfihbfn qy sLwk krdy hF qy aihsq aihsqf bfxI ivc sfzf ivsLvfsL Kqm ho igaf qy ielfj Bfldy hF sfDF koloN. iswK sMgqF df rwb hI rfKf hovygf.

ijs sRI cMd nUM gurU nfnk sfihb ny afpxy isDFq df vfrs hox dy lfiek nhI smiJaf AuWsy nf-lfiek sRI cMd dy pYr gurU arjn dyv jI afpxI dfhVI jF kysLF nfl JfVn? lfhnq hY aYsIaF khfxIaF ilKx vfilaF nUM qy suxn qy ivsLvfsL krn vfilaF qoN jfeIey bilhfr.

sUhI mhlf 5 ] BfgTVy hir sMq qumÙfry ijnÙ Gir Dnu hir nfmf ] prvfxu gxI syeI ieh afey sPl iqnf ky kfmf ]1] myry rfm hir jn kY hAu bil jfeI ] kysf kf kir cvru Zulfvf crx DUiV muiK lfeI ] 1] rhfAu ]

‘myry rfm’ dwsdf hY ik gurU jI akfl purK nUM sMboDn krky ieh slok ilK rhy hn. sfry gurU gRMQ sfihb ivc ikDry vI iksy duinafvI pursL dI vizafeI nhI kIqI geI.

rfgu sUhI astpdIaf mhlf 4 Gru 2

ÃÄ siqgur pRsfid ] koeI afix imlfvY myrf pRIqmu ipafrf hAu iqsu pih afpu vycfeI ]1] drsnu hir dyKx kY qfeI ] ik®pf krih qf siqguru mylih hir hir nfmu iDafeI ]1] rhfAu ] jy suKu dyih q quJih arfDI duiK BI quJY iDafeI ]2] jy BuK dyih q ieq hI rfjf duK ivic sUK mnfeI ]3] qnu mnu kfit kfit sBu arpI ivic agnI afpu jlfeI ]4] pKf PyrI pfxI Zovf jo dyvih so KfeI ]5] nfnku grIbu Zih pieaf duafrY hir myil lYhu vizafeI ]6] {pMnf 757}

ieh slok cOQy gurU sfihbfn akfl purK nUM ‘myrf pRIqm ipafrf’ ilK rhy hn. ieQy mYN ieh ilK hI idMdf hF ik mYnUM sRI cMd qy jfhFgIr ivc koeI Prk njLr nhI af irhf. jo vI Klkq df vroDI hY AuWh guUUrRGr df vroDI hY. ies krky sRI cMd dy afpxI dfhVI jF kysLf nfl pYr JfVn df qF svfl hI nhI pYdf huMdf. jy kr ies qrHF hI krnf sI qF afpxy isDFq qoN QoVf bhuq iewDr AuDr iKsk ky gurU arjn dyv jI jfhFgIr nfl vI smJOqf kr skdy sn qy afpxI jfn bcfeI jf skdI sI. awj dy iswKI dy alMbrdfrF nUM Cwz dyeIey qF pqf cwldf hY ik iswK crKVIaF qy cwVH gey, KoprIaF luhf gey, dygF ivc bYT ky Aubl gey, sIs ktvf gey, hjLfrF dI igxqI ivc bIbIaF qy bwcyy pIsxy pIsdy mr gey qy lwKF ny iswKI Kfqr sLhIdIaF pfeIaF pr iswKI ny kdy glq rvfieq nfl smJOqf nhI kIqf. bilhfr jFdf hF awj dI iswKI qoN jy kdy iksy imqr nUM ieh kih dyvF ky ies vfrI qusIN aKbfr nUM pMj lfeInF dI icwTI ilKxI jI qF awgoN iehI jvfb imldf hY ik mYN qF afpxy pRIvfr nfl Plfxy imqr dy Gr Kfxf Kfx jfxf hY.

gurcrn kOr jI gurU goibMd isMG jI ‘sO sfKI’ dy ilKfrI nhI. ijqnIaF vI sfKIaF iswK Drm ivc pRcwlq hn AunHF dy krqy dy nfm df koeI pqf nhI cwldf. iesy nUM hI ‘ibpRn kI rIq’ ikhf jFdf hY.

aKIr ivc afeIey suKmnI dI bfxI dy awKrF dI igxqI vwl. rfVy vfly sMqF ny iswKF ivc suKmnI pRqI aMD-ivsLvfsL pYdf krn leI ieh gwl clfeI sI ik suKmnI dy 24,000 (cOvI hjLfr) awKr hn qy hr mnuwK 24 GMitaF ivc 24,000 svfs lYNdf hY. ies qrHF idn ivc iewk suKmnI df pfT krn nfl sfry svfs sPl ho jFdy hn. pihlI gwl qF ieh ik iksy vI hflq ivc ieh sfbq nhI kIqf jf skdf ik koeI afdmI 24 GMitaF ivc 24,000 svfs hI lYNdf. koeI ijLafdf qy koeI Gwt. dUsrf sfry gurU gRMQ sfihb ivc isvfey akfl purK vfsqy ‘ÃÄ’ AUVy qoN pihlF eykf lfAux dy ikDry vI igxqI nUM koeI qrjIh nhI idwqI geI. asl gwl ieh hY ik suKmnI ivc sMq lPjL bhuq hI vriqaf igaf hY, sMq dI inMdf krn qoN vrijaf igaf hY qy sMq dI syvf krn df adysL idwqf igaf hY jdoN ik awj dy sfDf ivcoN iewk vI sfD suKmnI ivc idwqI geI kwsvwtI qy pUrf nhI Auqrdf. bws gwl clf idwqI geI ikhVf iksy ny suKmnI dy awKr igxny hn.

afE hux kMmipAutr qy suKmnI dy awKrF dI igxqI krIey. jy do zMzIaF (]) nUM vI awKr hI igx leIey qy igxqI qy ihnisaF nUM vI awKr hI mMn leIey qF suKmnI dy awKrF dI igxqI 12395 bxdI hY. ikAuNik do zMzIaF (]) awKr nhI qy ienHF dI igxqI 1816 hY, nUM suKmnI dy awKrF dI igxqI ivcoN kwZ dyeIey qF bfkI 10579 awKr bwcdy hn. hux ienHF ivcoN ijhVy ihMdsy astpdIaF dI igxqI leI vrqy gey hn AunHF dI igxqI 217 bxdI hY, nUM vI suKmnI dy awKrF ivcoN kwZ dyeIey qF igxqI 10362 bwcdI hY. rfVy vfly sfD dI kIqI igxqI qF glq ho hI geI. kI hoieaf jy lok sfDF dy pYr cwtxo nhI hwtdy qF?

sfrI jnqf nUM bynqI ieho hI hY ik idhfVI ivc kI pVHnf hY?, kI pVHn nfl hI sfry iswK isDFq ny iZwz ivc vV jfxf hY? kI sfnUM hor vI kuwJ krn dI loV hY jF nhI? df jvfb gurU gRMQ sfihb koloN puCxf cfhIdf hY. sfD qF afpxIaF lwqF GtvfAux dy bhfny lokF dIaF jvfn qIvIaF qy bytIaf dy hwQ afpxIaF lwqF nUM lvfAuxf cfhuMdy hn qy ies qrHF krdy krdy keI vIcfrIaF sfDF/ sMqF dI hvs vI pUrI krn lwg pYNdIaF hn pr keI vIcfry iehI socdy hn ik sMqF dI syvf krn nfl sMq sfnUM ‘nfm’ dI bKisLsL krngy. Eh sfD quhfnUM kuwJ dyx jF nf dyx AunHF nUM jo kuwJ cfhIdf sI iml igaf. ies qoN awgy sfD df mqlb quhfzIaF jybF KflI krnf huMdf hY qy ieh vI aihsqf aihsqf hox lwg pYNdf hY.

bfxI pVHn bfry gurU df kI AupdysL hY.

hAu vfrI jIAu vfrI piV buiJ mMin vsfvixaf] gurmuiK pVih hir nfmu slfhih dir scY soBf pfvixaf ]1]rhfAu]m:3, pMnf 127

pAuVI ] kyqy khih vKfx kih kih jfvxf ] vyd khih viKafx aMqu n pfvxf ] pVIaY nfhI Bydu buiJaY pfvxf ] Ktu drsn kY ByiK sic smfvxf ] scf purKu alKu sbid suhfvxf ] mMny nfAu ibsMK drgh pfvxf ] Kflk kAu afdysu ZfZI gfvxf ] nfnk jugu jugu eyku mMin vsfvxf ]21] {pMnf 148}

bfxI nUM pVH ky mn ivc vsfAux qy Aus qy aml krn nfl hI iswK bixaf jf skdf hY. afE afpF bfxI nUM smJx dI afdq pfeIey gurU BlI krngy. ijhVy gurU sfihbfn lokF df kohV dUr krdy sn asIN awj AunHF nUM hI kohV krI jFdy hF kI asIN iswK hF?

gurU pMQ df dfs,

isMG sBf ieMntrnYsLnl kYnyzf,

gurcrn isMG (ijAux vflf) brYNptn




.